چطور صافی کف پا را درمان کنیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - متخصصان می‌گویند صافی کف پا معمولاً بدون درد است و نیازی به درمان ندارد. با این حال، صافی کف پا می‌تواند باعث درد پا و همچنین مشکلات زانو و مچ پا در برخی افراد شود. صافی کف پا در نوزادان و کودکان نوپا طبیعی است و قوس‌ کف پا به طور معمول در دوران کودکی ایجاد می‌شود. با این حال، محققان می‌گویند که ممکن است این قوس‌های پا هرگز تشکیل نشود یا به دلیل آسیب دیدگی، چاقی، پیری یا بیماری، قوس کف پا از بین برود و صافی کف پا رخ دهد. خوشبختانه ممکن است بتوانید ناراحتی ناشی از صافی کف پا خود را برطرف کنید.

 

داشتن کف پای صاف تا ۵ سالگی برای بچه‌ها طبیعی است (و حتی گاهی اوقات تا ۱۰ سالگی)، زیرا تشکیل استخوان، رباط‌ها و تاندون‌ها در زیر پا طول می‌کشد تا یک قوس حمایتی ایجاد کند. به همین ترتیب، اگر کودک شما صافی کف پا دارد، وحشت نکنید، به خصوص اگر به نظر می‌رسد درد یا مشکلی در راه رفتن یا دویدن ندارند، احتمالاً به خودی خود خوب می‌شوند، بنابراین نیازی به درمان و تلاش برای رفع آن نیست.
•    تست صافی کف پا را برای تعیین صافی کف پا انجام دهید؛ پاها را مرطوب کرده و بر روی یک سطح خشک که ردپای شما را برجای بگذارد، قدم بگذارید. اگر روی سطح خشک، جای پای شما به طور کامل افتاده است، پس شما صافی کف پا دارید.
•    یک فرد با قوس‌های معمولی کف پا، به دلیل عدم تماس قوس پا با سطح، جای پایش کامل روی سطح نمی‌افتد.
•    صافی کف پا در کودکان به ندرت باعث درد می‌شود.

 

سفتی تاندون آشیل مادرزادی، فشار زیادی را به جلوی پا وارد می‌کند و از تشکیل قوس طبیعی جلوگیری می‌کند. تاندون آشیل، عضله ساق پا را به پاشنه متصل می‌کند. وقتی خیلی سفت است باعث می‌شود در هر مرحله هنگام راه رفتن، پاشنه زود از زمین بلند شود و باعث ایجاد تنش و درد در زیر پا شود. در این حالت، پا در حالت ایستاده صاف می‌شود، اما در عین تحمل وزن، انعطاف پذیر باقی می‌ماند.
•    گزینه‌های اصلی درمان صافی کف پای انعطاف پذیر با تاندون آشیل مادرزادی کوتاه، یا یک رژیم سخت کششی است یا جراحی است که در ادامه با جزئیات بیشتری توضیح داده می‌شود.
•    علاوه بر درد قوس و پاشنه، سایر علائم رایج صافی کف پا عبارتند از: درد ساق پا، زانو و یا کمر، تورم در مچ پا، مشکل ایستادن روی نوک انگشتان، مشکل در پریدن از بالا یا دویدن سریع.

 

یک پای صاف، سفت و محکم و غیر قابل انعطاف، چه با وزن روی آن و چه بدون وزن، بدون قوس باقی می‌ماند. در پزشکی، این یک صافی کف پای واقعی محسوب می‌شود، زیرا بدون توجه به فعالیت، شکل زیر پا همیشه تغییر نکرده باقی می‌ماند. این نوع کف پا صاف به طور معمول در اثر ناهنجاری، تغییر شکل یا جوش خوردگی استخوان ایجاد می‌شود که از تشکیل قوس در دوران کودکی جلوگیری می‌کند. به این ترتیب، این نوع صافی کف پا می‌تواند از بدو تولد وجود داشته باشد، یا در بزرگسالی به دلیل آسیب دیدگی پا یا بیماری مانند پوکی استخوان یا آرتروز التهابی به دست آید.
•    یک کف صاف سفت و سخت اغلب علائم بیشتری ایجاد می‌کند، زیرا کل بیومکانیک پا تغییر کرده است.
•    صافی کف پا در برابر درمان‌های تطبیقی مانند پوشیدن کفش‌های مخصوص، ارتوز و فیزیوتراپی مقاومت نشان می‌دهد.

 

نوع دیگری از صافی کف پا اغلب در بزرگسالان شناخته می‌شود، اما معمولاً به دلیل کشش بیش از حد، کار کشیدن بیش از حد از پا و آسیب به تاندون درشت نئی است که تاندونی است که از عضله ساق پا از داخل مچ پا عبور می‌کند و به داخل قوس پا ختم می‌شود. تاندون مهمترین بافت نرم قوس پا است، زیرا بیشترین پشتیبانی را دارد. شایعترین علت کشش بیش از حد تاندون پشت استخوان، تحمل بیش از حد وزن (چاقی) برای مدت طولانی است، به خصوص اگر کفش‌های مناسب پوشیده نشود.
•    صافی کف پا همیشه در دو پا نیست، ممکن است فقط در یک پا وجود داشته باشد، به خصوص پس از شکستگی مچ پا یا پا.
•    صافی کف پا در بزرگسالان اغلب به درمان تطبیقی پاسخ می‌دهند، اما کاهش وزن اغلب عامل اصلی حل این مشکل است.

صرف نظر از نوع صافی کف پا، پوشیدن کفشی با پشتیبانی مناسب از قوس پا، فوایدی را به همراه خواهد داشت و احتمالاً باعث تسکین کامل علائم پا یا کمر می‌شود. سعی کنید کفشی مناسب برای پیاده‌روی یا کفش ورزشی پیدا کنید که دارای پشتیبانی قابل توجهی از قوس، انگشت پا، دارای پاشنه محکم و کفی قابل انعطاف باشد. حمایت از قوس‌ کف پا، به کاهش تنش در ناحیه پشت استخوان درشت نئی و تاندون آشیل کمک می‌کند.
•    از پوشیدن کفش‌هایی پاشنه‌ بلند خودداری کنید، زیرا منجر به تاندون‌های آشیل کوتاه و سفت می‌شود. با این حال، پوشیدن کفش‌های کاملاً مسطخ نیز جواب نمی دهد، زیرا فشار زیادی به پاشنه وارد می‌شود، بنابراین کفشی بپوشید که در قسمت پاشنه کمی بالا باشد.

 

اگر صافی کف پای انعطاف پذیر دارید (یعنی کاملاً سفت و سخت نیست) و زمان زیادی را مجبورید بایستسد یا راه بروید، یک جفت ارتوز مخصوص کفش را در نظر بگیرید. ارتوزهای کفش‌، کفی‌های نیمه سفت و سختی هستند که از قوس کف پا پشتیبانی می‌کنند و بیومکانیک بهتر را در هنگام ایستادن، راه رفتن و دویدن تقویت می‌کنند. ارتوزها همچنین به کاهش احتمال بروز مشکلات در مفاصل دیگر مانند مچ پا، زانوها، باسن و ستون فقرات کمر کمک می‌کند.
•    ارتوزها و تکیه گاه‌های مشابه هیچ تغییر شکل ساختاری در پا ایجاد نمی‌کنند و همچنین نمی‌توانند با پوشیدن آن به مرور زمان قوس را بازسازی کند.
•    برای استفاده از ارتوز نیاز به بیرون آوردن کفی‌های کارخانه دارد.

 

اگر اضافه وزن دارید (به خصوص چاق هستید)، کاهش وزن دارای بسیاری از مزایای سلامتی است از جمله کاهش فشار بر روی استخوان‌ها، رباط‌ها و تاندون‌های پا و همچنین تأمین جریان خون بهتر در منطقه است. کاهش وزن باعث درمان صافی کف پا و ایجاد قوس در پا نمی‌شود، اما تا حدودی بر انواع دیگر صافی پا کف تأثیر مثبت می‌گذارد. برای اکثر خانم‌ها، مصرف روزانه کمتر از ۲۰۰۰ کالری به کاهش هفتگی وزن منجر می‌شود، حتی اگر این رژیم بدون ورزش باشد. در آقایان اگر کمتر از ۲۲۰۰ کالری در روز مصرف شود، به صورت هفتگی لاغر می‌شوند.
•    بسیاری از افراد چاق دچار صافی کف پا هستند و تمایل دارند بیش از حد از ناحیه قوزک پا استفاده کنند که این امر منجر به پای پرانتزی می‌شود.
•    گاهی اوقات زنان در مراحل آخر دچار صافی کف پا می‌شوند که پس از تولد نوزاد از بین می‌روند.
•    برای کمک به کاهش وزن، گوشت بدون چربی، مرغ و ماهی، غلات سبوس دار، سبزیجات تازه و میوه بخورید و مقدار زیادی آب تصفیه شده بنوشید. از نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه خودداری کنید.

اگر صافی کف پای شما از نوع انعطاف پذیری است (سفت و سخت نیست) و علت اصلی آن ضعیف یا محکم بودن تاندون‌ها یا رباط‌ها است، پس باید نوعی از توان بخشی را در نظر بگیرید. یک فیزیوتراپیست می‌تواند کشش‌های کششی خاص و متناسب را برای پا، تاندون آشیل و عضلات ساق پا به شما نشان دهد که می‌تواند به شما کمک کند تا قوس پای شما بازیابی شود و عملکرد آن را بهتر کند. برای تأثیر مثبت بر مشکلات مزمن پا، فیزیوتراپی معمولاً ۲ تا ۳ بار در هفته و به مدت ۴ تا ۸ هفته مورد نیاز است.
•    یک فیزیوتراپیست می‌تواند قوس‌های ملتهب و حساس را با سونوگرافی درمانی، درمان کند.

 

پزشک متخصص پا، متخصصی است که با تمام شرایط و بیماری‌های پا از جمله صافی کف پا آشنا است. متخصص غدد پا پای شما را معاینه می‌کند و سعی می‌کند تشخیص دهد که صافی کف پای شما مادرزادی است (ارثی و از بدو تولد) یا در بزرگسالی ایجاد شده است. آنها همچنین ممکن است با کمک اشعه ایکس به دنبال هرگونه ضربه استخوانی (مانند شکستگی یا جابجایی) باشند. با توجه به شدت علائم و علت صافی کف پا، پزشک متخصص پا می‌تواند مراقبت‌های تسکینی ساده (استراحت، یخ و ضد التهاب در هنگام شعله‌ور شدن)، ارتوز تراپی، ریخته گری یا مهار پا یا نوعی جراحی را توصیه کند .
•    صافی کف پا در بزرگسالان، چهار برابر مردان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و تمایل دارد که در سال‌های بالاتر عمر (حدود ۶۰ سال) رخ دهد.
•    اشعه ایکس برای دیدن مشکلات استخوانی عالی است، اما برای مسائل مربوط به بافت نرم، مانند تاندون‌ها و رباط‌ها، تشخیصی نیست.
•    پزشک متخصص غدد برای عمل‌های جزئی پا آموزش دیده است، اما جراحی‌های پیچیده‌تر معمولاً در حوزه جراحان ارتوپدی قرار دارند.

 

اگر کف صاف شما مشکلات زیادی ایجاد می‌کند و استفاده از کفش‌های حمایتی، ارتوز، کاهش وزن یا فیزیوتراپی به شما کمک نکرده است، پس از پزشک خود در مورد گزینه‌های بالقوه جراحی سوال کنید. پزشک شما ممکن است از سی تی اسکن، MRI یا سونوگرافی تشخیصی استفاده کند تا ایده بهتری از بافت نرم پای شما پیدا کند. برای موارد شدید صافی کف پای بسیار سفت و سخت، به خصوص اگر ناشی از ائتلاف تارسال (جوش خوردن غیر طبیعی دو یا چند استخوان در پا) باشد، توصیه جراحی بسیار محتمل است. جراحی برای سختی‌ مزمن تاندون‌های آشیل (به طور معمول یک روش ساده برای بلندتر شدن تاندون) یا بیش از حد شل یودن تاندون‌های  درشت نئی پشتی (از طریق کوتاه کردن تاندون) توصیه می‌شود.
•    جراحان معمولاً هر بار روی یک پا عمل می‌کنند تا بیمار را ناتوان نکنند و زندگی او را خیلی تحت تأثیر قرار ندهند.
•    عوارض احتمالی ناشی از جراحی عبارتند از: عدم بهبود استخوان‌های ذوب شده، عفونت، کاهش دامنه حرکت مچ پا و پا، درد مزمن.
•    زمان بهبودی برای جراحی بسته به روش کار (اعم از شکستگی یا جوش خوردن استخوان‌ها، قطع شدن تاندون‌ها یا تغییر رباط ها) متفاوت است، اما ممکن است چندین ماه طول بکشد.
•    بیماری‌هایی که از عوامل کمک کننده برای ایجاد صافی کف پا هستند، می‌توانند شامل دیابت، پوکی استخوان، آرتریت روماتوئید و بیماری‌های شلی رباط‌ها مانند سندرم مارفان باشند.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد