چگونه شانه دررفته را درمان کنیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - دررفتگی مفاصل، به ویژه از ناحیه شانه، آسیب‌های دردناکی است که باعث از کار افتادگی فوری کوتاه مدت می‌شود. اساسا حرکت مفصل تا زمان جا انداختن مفصل یا تنظیم مجدد، غیرممکن است. شانه به ویژه در برابر دررفتگی آسیب پذیرتر است، زیرا متحرک‌ترین مفصل در بدن است و معمولا افراد با بازوی کشیده زمین می‌افتند، که مفصل را در موقعیت نامناسبی قرار می‌دهد. همیشه بهتر است که یک شانه دررفته توسط یک متخصص آموزش دیده ثابت یا تنظیم مجدد شود، اگرچه ممکن است شرایط غیر عادی (اضطراری) وجود داشته باشد که تلاش برای انجام این کار را خودتان انجام دهید. عدم تنظیم مجدد شانه دررفته به موقع، ممکن است در نهایت نیاز به جراحی برای رفع صحیح آن داشته باشد.

 

شانه دررفته معمولاً به دلیل افتادن روی بازوی کشیده یا تحت تأثیر قرار گرفتن شانه از پشت است. آسیب باعث درد ناگهانی و شدیدی می‌شود که قبل از آن ممکن است صدایی نیز بشنوید یا احساس کنید. شانه به وضوح تغییر شکل یا خارج از محل به نظر می‌رسد و تورم و کبودی به سرعت ظاهر می‌شود. حرکت دادن شانه تا زمان جابجایی مجدد امکان پذیر نیست.
•    شانه دررفته کمتر از پهلو آسیب دیده آویزان است و معمولاً می‌توانید فرورفتگی یا شیار در عضله جانبی شانه را مشاهده کنید.
•    دررفتگی شانه همچنین ممکن است باعث بی‌حسی، گزگز و یا ضعف در بازو و دست شود. اگر رگ‌های خونی آسیب دیده باشد، بازو و دست آسیب دیده احساس سرما می‌کند و به رنگ مایل به آبی در می‌آید.
•    حدود ۲۵٪ از دررفتگی شانه برای اولین بار شامل شکستگی بازو یا کمربند شانه است.

 

در حالی که منتظر دریافت مراقبت پزشکی هستید، مهم است که شانه دررفته را حرکت ندهید، زیرا ممکن است آسیب را بدتر کند. شکستگی استخوان، عصب آسیب دیده یا رگ خونی پاره شده ممکن است درگیر شود، بنابراین هر حرکتی می‌تواند عواقب وخیمی داشته باشد. در عوض، آرنج خود را خم کنید، بازو را در اطراف شکم خود بپیچید و آن را با یک اسلینگ یا آویز دست در موقعیت خود نگه دارید.
•    اگر به اسلینگ آماده دسترسی ندارید، از یک لباس یا پارچه استفاده کنید. پارچه را زیر آرنج و بازو قرار داده و دو طرف آن را به دور گردن خود ببندید. اسلینگ شانه را بی‌حرکت کرده و از آسیب دیدگی بیشتر محافظت می‌کند و اغلب میزان درد را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

 

سرد کردن با یخ یا هر چیزی روی مفصل شانه دررفته در اسرع وقت به منظور مهار التهاب مهم است که معمولاً به درد کمتری تبدیل می‌شود. یخ باعث انقباض (باریک شدن) رگ‌های خونی می‌شود، که میزان خون و التهابی را که می‌تواند به ناحیه آسیب دیده و اطراف آن جاری شود محدود می‌کند. یخ خرد شده را هر بار حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه (یا تا زمانی که ناحیه احساس بی‌حسی کند) بمالید.
•    همیشه قبل از استفاده از یخ، آن را در پارچه نازک، حوله یا کیسه پلاستیکی بپیچید، این کار به شما در جلوگیری از سرمازدگی یا تحریک پوست کمک می‌کند.
•    اگر به یخ خرد شده یا تکه‌های یخ دسترسی ندارید، پس از مقداری سبزیجات منجمد فریزر یا یک بسته ژل منجمد استفاده کنید.

 

پس از بی‌حرکتی شانه دررفته و پوشاندن آن در یک کیسه یخ، مصرف مقداری داروی بدون نسخه را برای مقابله بیشتر با التهاب و درد در نظر بگیرید. درد ناشی از دررفتگی شانه اغلب به دلیل وجود کشیدگی و یا پارگی رباط ‌ها، تاندون‌ها و عضلات، علاوه بر شکستگی‌های احتمالی استخوان و ترک خوردن غضروف، تقریباً غیر قابل تحمل توصیف می‌شود. ایبوپروفن و ناپروکسن به احتمال زیاد بهترین انتخاب هستند، زیرا ضد التهاب‌های قوی هستند، اگرچه استامینوفن می‌تواند برای کنترل درد نیز مفید باشد.

در بیشتر شرایط، انتظار برای کمک پزشکی حرفه‌ای بهترین ایده و مطمئناً ایمن‌ترین راه برای انجام است، اما گاهی اوقات این امکان وجود ندارد. اگر در شرایطی جدا از مراقبت‌های پزشکی (کمپینگ یا کوهنوردی) هستید، ممکن است خطرات احتمالی اصلاح شانه خود یا دوست یا یکی از اعضای خانواده، بیش‌تر از مزایای تجربه تسکین فوری درد و افزایش تحرک بازو و شانه، نباشد.
•    به عنوان یک قانون کلی، اگر می‌توانید طی ۱۲ ساعت به کمک پزشکی بروید، با صبر و حوصله صبر کنید و سعی کنید ناراحتی را با یخ، مسکن و اسلینگ کاهش دهید. اگر زمان انتظار بسیار طولانی‌تر مشخص باشد، خصوصاً اگر برای رسیدن به بیمارستان به حرکتی در شانه خود نیاز دارید، ممکن است جا انداختن مجدد شانه شما در نظر گرفته شود.
•    عوارض اصلی مربوط به تلاش برای جا انداختن شانه عبارتند از: پارگی بیشتر عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها. آسیب رساندن به اعصاب و عروق خونی. خونریزی تهدید کننده زندگی درد شدید که منجر به از دست دادن هوشیاری می‌شود.

اگر مجبور شدید که در موقعیت اضطراری به فکر جا انداختن شانه خود باشید، بدانید که بازگرداندن آن بدون کمک تقریباً غیرممکن است. به همین ترتیب، اگر در شرایط اضطراری هستید به دیگران کمک کنید. افراد ممکن است تمایلی به کمک به شما نداشته باشند، زیرا نمی‌خواهند درد بیشتری برای شما ایجاد کنند یا خطر آسیب بیشتری به شانه شما وارد ‌کنند، بنابراین سعی کنید به آن‌ها اطمینان دهید و آن‌ها را از هرگونه مسئولیت ر‌ها کنید.
•    اگر نیاز است که به شخص دیگری در جابجایی مجدد شانه کمک کنید، حتما رضایت او را جلب کنید و به طور واضح درباره عدم آموزش پزشکی خود بگویید.
•    اگر تلفن دارید و می‌توانید تماس بگیرید، برای مشاوره و پشتیبانی با خدمات اضطراری تماس بگیرید. حتی اگر آن‌ها نتوانند بلافاصله پرسنل پزشکی را برای شما بفرستند، ممکن است بتوانند دستورالعمل‌های مفیدی را ارائه دهند.

 

احتمالاً ساده‌ترین راه برای جا انداختن مفصل شانه برای افراد غیرحرفه‌ای این است که صاف به پشت دراز بکشید و بازوی آسیب دیده خود را از بدن در زاویه ۹۰ درجه دور کنید. سپس دوست یا همراه خود را وادار کنید تا محکم دست یا مچ شما را بگیرد و به آرامی (اما محکم) بازوی شما را بکشد، که باعث ایجاد کشش می‌شود. فرد ممکن است مجبور باشد پا‌های خود را در برابر تنه شما قرار دهد تا اهرم‌ اضافی به دست آورد. کشیدن بازو در آن زاویه باعث می‌شود که سر استخوان بازو زیر استخوان تیغه شانه بلغزد و با سهولت نسبی به داخل سوکت آن برگردد.
•    به یاد داشته باشید که از کشش آهسته و ثابت (بدون هیچ حرکت سریع و تند) مستقیماً دور از بدن استفاده کنید. اگر موفقیت آمیز باشد، یک صدا خواهید شنید و احساس خواهید کرد که شانه به حالت خود برگشته است.
•    به محض جابجایی مجدد شانه، سطح درد مرتبط با آسیب به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. با این حال، شانه هنوز ناپایدار خواهد بود، بنابراین یک اسلینگ درست کنید و در صورت امکان بازو را بی‌حرکت کنید.

مراجعه سریع به پزشک (یا یک متخصص پزشکی کاملاً آموزش دیده) هنگام برخورد با دررفتگی شانه مهم است، زیرا وقتی عضلات، تاندون‌ها و رباط‌های اطراف آسیب سفت می‌شوند، جابجایی سر استخوان بازو بدون مداخله جراحی بسیار دشوار می‌شود. به احتمال زیاد اکثر پزشکان برای رد کردن شکستگی قبل از انجام هر کار دیگری می‌خواهند از ناحیه شانه شما عکس برداری کنند.
•    اگر چیزی شکسته یا پاره نشده باشد، پزشک می‌تواند یک مانور کاهش بسته بر روی مفصل شانه انجام دهد، اگرچه ممکن است قبل از دستکاری جسمی به دلیل درد شدید به آرامبخش، شل کننده عضلانی قوی یا بیهوشی عمومی نیاز داشته باشید.
•    یک روش کاهش متداول برای مفصل شانه وجود دارد که از چرخش خارجی شانه استفاده می‌کند. در حالی که صاف خوابیده‌اید، پزشک آرنج شما را تا ۹۰ درجه خم می‌کند و به تدریج شانه شما را به سمت خارج می‌چرخاند (چرخش خارجی). مقداری فشار ملایم هنگام قرار گرفتن در این وضعیت معمولاً برای جابجایی مفصل کافی است.
•    تعداد دیگری از تکنیک‌های کاهش نیز وجود دارد که پزشکان از آن‌ها استفاده می‌کنند.

اگر شانه شما به طور مرتب در حال جابجایی است (به دلیل تغییر شکل استخوان یا شلی رباط)، یا اگر استخوان‌‌هایی شکسته شده یا اعصاب و یا رگ‌های خونی پاره شده باشد، در این صورت به جراحی نیاز دارید تا آسیب را ترمیم کرده و در رفتگی مفصل شانه را کاهش دهید. جراحی گاهی اوقات بهترین گزینه است، زیرا می‌تواند آسیب داخلی را برطرف کرده و مفصل را تثبیت کند، که خطر دررفتگی در آینده را بسیار کاهش می‌دهد.
•    روش‌های مختلف جراحی وجود دارد که انجام می‌شود، بنابراین به میزان آسیب و سطح دشواری فعالیت بیمار بستگی دارد که کدام روش استفاده ‌شود.

 

صرف نظر از اینکه شانه شما با جا انداخته شده باشد یا عمل جراحی داشته باشید، باید برای فیزیوتراپی مراجعه کرده و مفصل شانه خود را تقویت کنید. فیزیوتراپیست‌‌ها، متخصصان عمل جراحی و یا درمانگران ورزشی می‌توانند کشش‌های مشخصی را برای بازیابی تحرک کامل و دامنه حرکات شانه به شما نشان دهند و همچنین تمریناتی به شما می‌دهند که مفصل را تقویت و سفت می‌کنند به طوری که احتمال دررفتگی در آینده نیز وجود نداشته باشد.
•    قبل از مراجعه به فیزیوتراپی، اغلب دو تا چهار هفته بهبودی لازم است. استفاده از اسلینگ، استفاده از یخ و مصرف دارو‌های بدون نسخه، همه بخشی از مرحله بهبود است.
•    کل زمان برای توان بخشی و بهبودی از دررفتگی شانه از سه تا شش ماه متغیر است، بسته به شدت آسیب دیدگی و اینکه بیمار چقدر ناتوان است.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد