چگونه علائم یرقان را تشخیص دهیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - یرقان حالتی است که در آن بیلی روبین در خون فرد افزایش می‌یابد و اغلب باعث زرد شدن پوست و سفیدی چشم می‌شود. بیلی روبین یک رنگدانه زرد مایل به زرد است که در اثر مصرف هموگلوبین در سلول‌های قدیمی خون ایجاد می‌شود (هموگلوبین اکسیژن را از طریق جریان خون حمل می‌کند). کبد به بدن کمک می‌کند تا از طریق مدفوع و ادرار از بیلی روبین خلاص شود. نوزادان ممکن است دو تا چهار روز پس از تولد و با شروع کار کبد، دچار یرقان شوند و نوزادان نارس ممکن است هفته‌ها بعد دچار شوند. بزرگسالان و حیوانات خانگی نیز ممکن است به دلیل اختلال عملکرد کبد یا افزایش تجزیه سلول‌های خونی، دچار یرقان شوند. دانستن چگونگی ارزیابی یرقان در مسیر بهبودی، سرعت شما را افزایش می‌دهد.

 

اگر یرقان دارید، ممکن است تغییر رنگ زرد در قسمت سفید چشم و سراسر پوست را مشاهده کنید. یرقان ممکن است از صورت شما شروع شود، سپس به تدریج به قسمت‌های دیگر بدن منتقل شود.
•    آینه خود را به یک اتاق کاملاً روشن با نور طبیعی فراوان بیاورید. همیشه در صورت امکان از نور طبیعی استفاده کنید، زیرا لامپ‌ها و سایه‌ها ممکن است رنگ پوست را درست نشان ندهند.
•    به آرامی به پیشانی یا بینی خود فشار وارد کنید. هنگام رها کردن فشار، به رنگ پوست خود توجه کنید. اگر با آزاد شدن فشار، رنگ زردی روی پوست شما ایجاد شود، ممکن است دچار یرقان شوید.
•    برای آزمایش یرقان پوست کودک، به آرامی روی پیشانی یا بینی کودک فشار دهید و سپس آن را رها کنید. پوست سالم قبل از بازگشت به حالت طبیعی لحظه‌ای روشن‌تر به نظر می‌رسد، در حالی که پوست زردرنگ کمی زرد شده به نظر می‌رسد.
•    شما همچنین می‌توانید به داخل دهان کودک خود به لثه‌ها، کف پاها و کف دستان او نگاه کنید تا از نظر زردی بررسی کنید.
•    یرقان نوزاد از سر تا پا به پایین بدن پیشرفت می‌کند.
•    اگر پوست تیره‌تری دارید و یا اگر می‌بینید که حالت زرد مایل به زرد دارید و از داشتن یرقان مطمئن نیستید، به سفیدی چشم‌های خود نگاه کنید. اگر رنگ آنها مایل به زرد باشد، ممکن است دچار یرقان باشید.

 

در صورت داشتن یرقان، به دلیل افزایش سطح سموم جمع شده در رگ‌های خونی در هنگام تجزیه صفرا، که بیلی روبین در کبد به آن متصل می‌شود، ممکن است باعث خارش پوست شما شود.
•    خارش ممکن است به انسداد زمینه‌ای مجاری صفراوی یا سیروز کبدی مرتبط باشد. مجاری صفراوی صفرا را از کبد به کیسه صفرا منتقل می‌کند و ممکن است توسط سنگ صفرا مسدود شود. سیروز کبدی، شرایطی است که در آن تا حدی  کبد آسیب دیده و بافت سالم کبدی با بافت زخم غیرفعال جایگزین می‌شود و در اثر هپاتیت، الکل و سایر اختلالات کبدی ایجاد می‌شود.

 

این عروق خونی شبیه عنکبوت، آنژیوم عنکبوتی نامیده می‌شود. پوست شما ممکن است این علائم کوچک را ایجاد کند، زیرا روند اصلی ایجاد کننده یرقان احتمالاً باعث افزایش جریان خون از طریق رگ‌های خونی شما می‌شود. این باعث می‌شود رگ‌های خونی در زیر پوست شما بسیار قابل توجه باشد.
•    آنژیوم عنکبوتی نتیجه مستقیم یرقان نیست، بلکه اغلب بطور همزمان اتفاق می‌افتد.
•   وقتی به این رگ‌های عنکبوتی وقتی فشار می‌دهید، سفید می‌شوند و بیشتر در قسمت بالاتنه از جمله تنه، بازوها، دست‌ها، گردن و صورت مشاهده می‌شوند.

 

ممکن است لکه‌های کوچک، مایل به قرمز و بنفش روی پوست شما ظاهر شود که نشان می‌دهد ممکن است زیر پوست خونریزی داشته باشید. این اتفاق می‌افتد زیرا به دلیل آسیب کبدی باعث ایجاد مشکل در لخته شدن خون می‌شود، زیرا کبد شما به طور معمول موادی ایجاد می‌کند که به لخته شدن خون کمک می‌کنند. همچنین کارآیی در تجزیه گلبول‌های قرمز و تشکیل خون در بدن افزایش یافته است که می‌تواند خونریزی شما را راحت‌تر کند.

 

اگر یرقان دارید، ممکن است متوجه شوید که تمایل به کبودی راحت‌تر از حد طبیعی دارید. همچنین ممکن است دریابید که اگر دچار بریدگی شوید، لخته شدن خون مدت زمان بیشتری طول می‌کشد.
•    این علامت همچنین مربوط به کبد آسیب دیده است که قادر به ساخت موادی نیست که به لخته شدن خون کمک می‌کنند.

در صورت داشتن یرقان، ممکن است مدفوع تغییر رنگ داده و بسیار کم رنگ شود. این تغییر به این دلیل اتفاق می‌افتد که در هنگام یرقان ممکن است انسداد مجاری وجود داشته باشد که باعث کاهش بیلی روبین در مدفوع می‌شود و باعث می‌شود بیشتر آن از طریق ادرار دفع شود.
•    بیشتر بیلی روبین به طور معمول از مدفوع دفع می‌شود.
•    اگر انسداد شدید داشته باشید، ممکن است مدفوع شما خاکستری باشد.
•    اگر دچار عارضه خونریزی ناشی از بیماری کبد هستید، ممکن است مدفوع شما خون داشته باشد یا سیاه باشد.

 

بیلی روبین نیز به طور معمول از طریق ادرار دفع می‌شود، هرچند کمتر از حد معمول در مدفوع است. با این وجود وقتی یرقان دارید، به دلیل دفع مقادیر بالاتر بیلی روبین، ادرار تیره می‌شود.
•    همچنین ممکن است متوجه شوید که هر بار که به دستشویی می‌روید، کمتر ادرار می‌کنید. حتماً میزان دفعات مراجعه را پیگیری کنید، هر بار زیاد یا کم دفع می‌کنید و ادرار چه رنگی است، بنابراین می‌توانید به پزشک خود بگویید.
•    تغییرات ادرار ممکن است قبل از تغییر رنگ پوست اتفاق بیفتد، بنابراین به یاد داشته باشید که در اولین باری که متوجه تیره شدن ادرار شدید، به پزشک خود بگویید.
•    ادرار نوزاد تازه متولد شده باید شفاف باشد. اگر کودک شما یرقان دارد، می‌توانید انتظار داشته باشید که ادرار او زرد تیره‌تر باشد.

 

اگر یرقان داشته باشید، کبد و طحال شما بزرگ می‌شود، که به نوبه خود می‌تواند شکم شما را بزرگ کند. علاوه بر این، بیماری کبدی ممکن است باعث تجمع مایعات در شکم شود.
•    متورم شدن شکم معمولاً نشانه بعدی بیماری است که باعث یرقان نیز می‌شود و به علت خود یرقان ایجاد نمی‌شود.
•    همچنین ممکن است درد شکم را تجربه کنید، زیرا بیماری زمینه‌ای می‌تواند باعث آلودگی یا التهاب کبد شود.

 

یک بیماری که باعث یرقان می‌شود ممکن است باعث تورم مچ پا، پا و پاها شود.
•    کبد به دفع بیلی روبین از طریق ادرار کمک می‌کند و در صورت تداخل در عملکرد آن، یا اگر فشار زیادی در گردش خون مرتبط با کبد وجود داشته باشد، مایعات در قسمت‌های مختلف بدن جمع می‌شود و باعث تورم می‌شود.

 

یرقان می‌تواند باعث شود شما تب ۳۸ درجه سانتیگراد و بالاتر داشته باشید.
•    دلیل تب ممکن است به دلیل عفونت زمینه‌ای کبد (مانند هپاتیت) یا انسداد مجاری صفراوی باشد.

کودک شما ممکن است علائم دیگری از جمله لرز، گریه شدید، تسلی ناپذیر بودن، امتناع از شیر خوردن، و یا بیدار شدن از خواب دشوار داشته باشد.
•    اگر کمتر از ۷۲ ساعت پس از تولد از بیمارستان مرخص شده‌اید، ممکن است بخواهید برای بررسی یرقان نوزاد در دو روز آینده قرار ملاقات بعدی خود را به پزشک خود بسپارید.
•    یرقان شدید نوزاد بدون درمان می‌تواند باعث آسیب دائمی مغز شود.

دقیق‌ترین راه برای تشخیص اینکه آیا شما یا فرزندتان یرقان دارید آزمایش خون برای افزایش سطح بیلی روبین است. اگر بیلی روبین بالا باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری را برای تعیین علت یرقان، بررسی هرگونه عارضه و بررسی عملکرد کبد انجام دهد.
•    نوزادان همچنین ممکن است آزمایش پوستی بنام آزمایش بیلی روبین از راه پوست انجام دهند. یک کاوشگر ویژه در برابر پوست کودک قرار می‌گیرد و بازتاب نور خاصی را که از طریق آن تابیده می‌شود یا جذب می‌شود اندازه‌گیری می‌کند. این به پزشک اجازه می‌دهد مقدار بیلی روبین موجود را محاسبه کند.

 

علائم ممکن است شامل کاهش وزن، حالت تهوع و استفراغ یا استفراغ خون باشد.

 

اگرچه بررسی یرقان در برخی نژادها دشوارتر است، اما همه سگها و گربه‌ها می‌توانند به دلیل یرقان پوست زرد داشته باشند.
•    لثه‌ها، سفیدی چشم، قاعده گوش‌ها، سوراخ‌های بینی، شکم و اندام‌های تناسلی را بررسی کنید، زیرا ممکن است یرقان در این مناطق بیشتر دیده شود.
•    اگر شک دارید حیوان خانگی شما یرقان دارد، او را برای معاینه فوری به دامپزشکی ببرید. اگر حیوان خانگی شما زردی دارد، او یک بیماری زمینه‌ای مانند هپاتیت یا سایر مشکلات کبدی دارد که نیاز به درمان دامپزشکی دارد یا ممکن است کشنده باشد.

 

همانند انسان، به دلیل افزایش دفع بیلی روبین، ممکن است ادرار حیوان خانگی شما تیره باشد. برخلاف انسان، مدفوع حیوان خانگی همچنین ممکن است تیره‌تر و نارنجی رنگ باشد.
•    حیوان خانگی شما ممکن است بیش از حد معمول ادرار کند.

 

حیوانات خانگی مبتلا به یرقان ممکن است بیش از حد تشنگی داشته باشند اما اشتها ندارند و در حالی که انبساط شکم دارند، دچار کاهش وزن می‌شوند. اینها همه علائمی است که همزمان با زردی، منعکس کننده یک بیماری اساسی است.

 

مانند انسان، حیوان خانگی شما نیز ممکن است بی‌حال باشد و به سختی تنفس کند، این نیز به دلیل بیماری زمینه‌ای است.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد