چگونه تعداد گلبول‌های قرمز خون را افزایش دهیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - کمبود آهن در رژیم غذایی و شاید سایر مواد معدنی و مواد مغذی شایع‌ترین علت پایین بودن شمارش گلبول‌های قرمز خون است. خوردن غذاهای غنی از ۵ ماده غذایی از جمله آهن، اسید فولیک، ویتامین B12، مس و ویتامین A ممکن است به افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون کمک کند. همچنین باید در رژیم‌تان مس، ویتامین‌های B12، B6، B9، C و E نیز داشته باشید. تغییر سبک زندگی مانند ورزش منظم همچنین ممکن است به افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون شما کمک کند. اگر این مداخلات ناموفق باشد، ممکن است پزشک برای افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون دارو و انتقال خون برای شما تجویز کند.

 

این به بدن کمک می‌کند تا موارد کمبود را بازسازی و جایگزین کند. مصرف روزانه غذای غنی از آهن به افزایش RBC در بدن کمک می‌کند. دلیل آن این است که این یک قسمت اساسی از گلبول قرمز و هموگلوبین است زیرا به اکسیژن رسانی به قسمت‌های مختلف بدن کمک می‌کند. همچنین هنگام دفع مونوکسیدکربن به بدن کمک می‌کند. مواد غذایی غنی از آهن شامل:
•    لوبیا / حبوبات
•    عدس
•    سبزیجات برگ سبز مانند کلم پیچ و اسفناج
•    میوه‌های خشک از جمله آلو خشک
•    اندامهایی از قبیل جگر
•    زرده تخم مرغ
•    گوشت قرمز
•    کشمش خشک شده
•    اگر مصرف روزانه غذای غنی از آهن روزانه کافی نیست، می‌توانید به دنبال مکمل‌ها و مواد معدنی باشید که ممکن است تولید خون را افزایش دهند. آهن در ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم موجود است و می‌توان آن را ۲ تا ۳ بار در روز مصرف کرد.

 

مس یکی دیگر از مواد معدنی ضروری است که به سلول‌ها در طی فرآیند متابولیسم آهن کمک می‌کند تا به فرم شیمیایی آهن لازم برای گلبول‌های قرمز خون دسترسی پیدا کند. مس را می‌توان در گوشت‌های مرغ، صدف، جگر، غلات کامل، شکلات، لوبیا، گیلاس و آجیل یافت. مکمل‌های مس نیز به صورت قرص ۹۰۰ میکروگرم در دسترس هستند و می‌توانند یک بار در روز مصرف شوند.
•    بر این اساس، بزرگسالان روزانه به ۹۰۰ میکروگرم مس نیاز دارند. در طی سال‌های تولید مثل، زنانی که قاعدگی منظم دارند بیشتر از مردان به مس نیاز دارند.

 

اسید فولیک که به عنوان ویتامین B9 نیز شناخته می‌شود، به تولید RBCهای طبیعی کمک می‌کند. کاهش قابل توجه اسید فولیک ممکن است زمینه کم‌خونی را فراهم کند.
•    غلات، نان، سبزیجات برگ سبز تیره، نخود فرنگی، عدس، لوبیا و مغزها حاوی مقادیر زیادی اسید فولیک هستند. همچنین به صورت مکمل در دسترس است که بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ میکروگرم می‌تواند یک بار در روز مصرف شود.
•    کالج آمریکایی متخصص زنان و زایمان یا ACOG مصرف روزانه ۴۰۰ میکروگرم برای زنان بالغ که قاعدگی منظم دارند را توصیه می‌کند. به همین ترتیب، انستیتوی ملی بهداشت ۶۰۰ میکروگرم اسید فولیک را برای زنان باردار توصیه می‌کند که می‌توانید از طریق ویتامین قبل از تولد دریافت کنند.
•    علاوه بر کمک به تولید سلول‌های خونی سالم، اسید فولیک نقش اساسی در تولید و ترمیم عنصر اصلی ساخت سلول‌ها در عملکرد طبیعی DNA دارد.

 

ویتامین A با اطمینان از دسترسی سلول‌های قرمز خون به آهن کافی که برای پردازش هموگلوبین مورد نیاز است، از توسعه سلول‌های بنیادی RBC در مغز استخوان پشتیبانی می‌کند.
•    سیب زمینی شیرین، هویج، کدو سبز، سبزیجات برگ سبز تیره، فلفل قرمز شیرین و میوه‌هایی مانند زردآلو، گریپ فروت، هندوانه، آلو، خربزه و طالبی سرشار از ویتامین A هستند.
•    نیاز روزانه ویتامین A برای زنان در رژیم غذایی ۷۰۰ میکروگرم و ۹۰۰ میکروگرم برای مردان است.

 

هنگامی که مکمل آهن خود را مصرف می‌کنید ویتامین C نیز مصرف کنید تا اثر هم افزایی ایجاد کند. این بدان دلیل است که ویتامین C توانایی بدن را در جذب آهن بیشتر افزایش می‌دهد و تولید گلبول‌های قرمز خون را افزایش می‌دهد.
•    مصرف ۵۰۰ میلی‌گرم ویتامین C یک بار در روز همراه با آهن، میزان جذب آن را در بدن افزایش می‌دهد و باعث موثرتر شدن آن می‌شود. با این حال، در هنگام مصرف آهن اقدامات احتیاطی را انجام دهید، زیرا مقادیر بالای مکمل می‌تواند برای بدن مضر باشد.
•    در مصرف مقادیر بالای ویتامین C محتاط باشید، زیرا می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.

 

ورزش برای همه مفید است - از جمله افرادی که سطح RBC کمی دارند و می‌تواند از نظر جسمی و روحی برای شما مفید باشد. این باعث سلامتی شما می‌شود و برای جلوگیری از ابتلا به برخی بیماری‌ها توصیه می‌شود.
•    ورزش‌های هوازی مانند دویدن، پیاده‌روی و شنا بهترین هستند، اگرچه همه‌ی ورزش‌ها خوب هستند.
•    ورزش نقش مهمی در تولید گلبول‌های قرمز دارد. وقتی تمرینات شدید انجام می‌دهید، خسته می‌شوید و زیاد عرق می‌کنید. هنگام ورزش شدید، بدن نیاز دارد تا مقدار بیشتری اکسیژن دریافت کند. اگر این اتفاق بیفتد، به مغز نشان می‌دهد که بدن اکسیژن ندارد، بنابراین تولید گلبول‌های قرمز و هموگلوبین را تحریک می‌کند. این اکسیژن مورد نیاز را حمل و تأمین می‌کند.

 

اگر نگران میزان RBC خود هستید، بهتر است از استعمال سیگار و الکل خودداری کنید. بهتر است این عادت‌ها را برای سلامتی کلی خود نیز کنار بگذارید.
•    استعمال سیگار می‌تواند جریان خون را متوقف کند، زیرا رگ‌های خونی را منقبض کرده و باعث غلظت خون می‌شود. باعث می‌شود خون نتواند به درستی گردش کند و اکسیژن را به سایر اعضای بدن برساند. همچنین، می‌تواند مغز استخوان را از اکسیژن محروم کند.
•    از طرف دیگر، مصرف بیش از حد الکل همچنین می‌تواند خون را غلیظ و کند کند، آن را از اکسیژن محروم کند، تولید RBC را کاهش دهد و سلول‌های قرمز نابالغ تولید کند.

 

اگر میزان RBC شما آنقدر کم است که مواد غذایی و مکمل‌ها دیگر نمی‌توانند مقدار زیادی RBC ایجاد کنند، ممکن است تزریق خون یک گزینه مناسب برای شما باشد. می‌توانید با پزشک خود صحبت کرده و آزمایش تشخیصی بدهید. پزشک یک آزمایش تشخیصی CBC تجویز می‌کند که یک شمارش کامل خون است که تعداد RBCهای بدن شما را اندازه‌گیری می‌کند. اگر سطح هموگلوبین شما کمتر از ۷ باشد، ممکن است آنها تزریق را توصیه کنند.
•    دامنه طبیعی RBC بین ۴ تا ۶ میلیون سلول در میلی‌لیتر است. اگر تعداد RBC بسیار کمی داشته باشید، ممکن است پزشک به شما بگوید که برای جبران نیازهای RBC و سایر اجزای خون در بدن، انتقال خون سلول‌های قرمز خون بسته بندی شده (PRBC) یا خون کامل را انجام دهید.

 

مراجعه منظم به پزشک بهترین روش برای آگاهی از نحوه عملکرد RBC است. علاوه بر این، ممکن است برای رد کردن هرگونه بیماری زمینه‌ای که باعث کم شدن تعداد RBC می‌شود، آزمایشات دیگری لازم باشد. بهتر است به طور مرتب به پزشک خود مراجعه کنید. معاینه فیزیکی سالانه یک عادت سالم است.
•    اگر به شما گفته شده است که میزان RBC کمتری نسبت به یک فرد معمولی دارید، نکات بالا را در نظر بگیرید و رعایت کنید. سبک زندگی و رژیم خود را برای افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون اختصاص دهید و دوباره به پزشک مراجعه کنید. سطح شما، در حالت ایده‌آل، عادی خواهد شد.

حدود یک چهارم سلول‌های بدن انسان گلبول‌های قرمز یا اریتروسیت است. این RBCها در مغز استخوان تولید می‌شوند که تقریباً با ۲.۴ میلیون گلبول قرمز در ثانیه تولید می‌شود.
•    گلبول‌های قرمز به مدت ۱۰۰ تا ۱۲۰ روز در بدن گردش می‌کنند. به همین دلیل است که ما فقط می‌توانیم هر ۳ تا ۴ ماه یک بار خون اهدا کنیم.
•    مردان به طور متوسط ۵.۲ میلیون RBC در هر میلی‌متر مکعب دارند در حالی که در زنان این مقدار برابر ۴.۶ میلیون است. اگر یک اهدا کننده خون منظم هستید، متوجه خواهید شد که تعداد بیشتری از مردانی که از غربالگری اهدای خون عبور کرده‌اند، بیشتر از زنان است.

 

پروتئین غنی از آهن معروف به هموگلوبین، جز اجزای اصلی سلول‌های قرمز خون است. این ماده به دلیل اتصال آهن با اکسیژن، مسئول رنگ قرمز است.
•    هر مولکول هموگلوبین دارای چهار اتم آهن است و هرکدام از آنها به ۱ مولکول اکسیژن با ۲ اتم اکسیژن متصل می‌شوند. حدود ۳۳٪ از گلبول قرمز، هموگلوبین است که به طور معمول در مردان ۱۵.۵ گرم در دسی‌لیتر و در زنان ۱۴ گرم در دسی‌لیتر است.

 

گلبول‌های قرمز خون نقش مهمی در انتقال خون غنی از اکسیژن از ریه‌ها به بافت‌ها و سلول‌ها دارند. در حالی که RBCها از طریق سیستم گردش خون در شبکه مویرگی کار می‌کنند، غشای سلولی متشکل از لیپیدها و پروتئین‌های ضروری برای عملکرد فیزیولوژیکی دارند.
•    علاوه بر این، گلبول‌های قرمز به حذف دی اکسید کربن کمک می‌کنند. آنها حاوی آنزیم کربنیک آنیدراز هستند که امکان واکنش آب و دی اکسید کربن را برای تشکیل اسید کربنیک و جداسازی یون‌های هیدروژن و بی‌کربنات فراهم می‌کند.
•    یون‌های هیدروژن به هموگلوبین متصل می‌شوند در حالی که یون‌های بی‌کربنات به پلاسما می‌روند و تقریباً ۷۰٪ دی اکسید کربن را از بین می‌برند. بیست درصد دی اکسید کربن با هموگلوبین متصل می‌شود و سپس در ریه‌ها آزاد می‌شود. در همین حال، ۷٪ باقیمانده در پلاسما حل می‌شود.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد