چطور بیماری کزاز را تشخیص دهیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - کزاز یک عفونت باکتریایی جدی است که به عضلات، اعصاب و عملکرد تنفسی آسیب می‌رساند. باکتری کلستریدیوم تتانی می‌تواند از طریق بریدگی یا زخم وارد بدن شود و در عرض سه روز گسترش یابد. علائم اولیه (که معمولا در عرض سه روز تا سه هفته پس از عفونت ظاهر می‌شود) شامل سردرد، مشکل در بلع و سفتی در گردن و فک است. اگر فکر می‌کنید که ممکن است کزاز داشته باشید، قبل از اینکه خیلی دیر شود به دنبال درمان پزشکی باشید!

ابتدا سردرد و سفتی عضلانی در فک احساس خواهید کرد. باز و بسته کردن دهان دشوار خواهد بود. به همین دلیل است که این عارضه معمولاً به عنوان «قفل شدن فک» شناخته می‌شود. علائم معمولاً در حدود هشت روز پس از عفونت ظاهر می‌شوند، اگرچه شروع آن بین سه روز تا سه هفته شناخته شده است.
•    دوره نهفتگی کوتاهتر، نشانه زخم عفونی شدیدتر است. همچنین، زخم‌های آلوده به کزاز زمانی که از سیستم عصبی مرکزی خارج می‌شوند، مدت بیشتری طول می‌کشد. اگر در کمتر از هشت روز پس از مواجهه با زخم یا بریدگی، با علائم کزاز مواجه شدید، به دنبال درمان فوری باشید.
•    فقط داشتن سردرد و فک کمی سفت به تنهایی نباید شما را بترساند. این می‌تواند به معنای چیزهای زیادی باشد. با این حال، اگر نگران هستید، با پزشک مشورت کنید.

 

با بدتر شدن کزاز، سفت شدن گردن را تجربه خواهید کرد و در بلع مشکل خواهید داشت. علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
•    سفت شدن دردناک عضلات شکم
•    اسپاسم در فک، قفسه سینه و شکم؛ این اسپاسم‌ها می‌توانند باعث قوس کمر دردناک و بیش از حد کشیده یا اپیستوتونوس شوند.
•    تعریق و تب
•    تنفس و ضربان قلب نامنظم

موارد پیشرفته کزاز، می‌تواند به دلیل اسپاسم در گلو و تارهای صوتی، به شدت تنفس شما را با مختل کند و این اسپاسم‌ها می‌تواند باعث شکستگی و پارگی عضلات شود. سفتی عضلانی ممکن است باعث شکستگی ستون فقرات و سایر استخوان‌های بلند شود. ممکن است فشار خون بالا و ضربان قلب نامنظم را تجربه کنید. کزاز درمان نشده می‌تواند باعث ذات الریه، لخته شدن خون در ریه‌ها و حتی کما شود. علیرغم پیشرفت‌های پزشکی، ۱۰ تا ۳۰ درصد از بیماران کزاز در اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند.
•    بیشترین میزان مرگ و میر در افراد واکسینه نشده و افراد بالای ۶۰ سال است. اگر واکسینه شده باشید، سیستم ایمنی قوی دارید و نسبتاً جوان هستید، شانس شما ممکن است بهتر باشد. با این حال، این به این معنی نیست که شما نباید نگران باشید!

اگر فکر می‌کنید ممکن است کزاز داشته باشید، در اسرع وقت به پزشک و حتی در نبود پزشک به بیمارستان یا اورژانس مراجعه کنید. در بیشتر موارد، برای درمان عفونت کزاز - به خصوص اگر شدید باشد، باید در بیمارستان بستری شوید.

در صورت امکان، با دوز پیشگیری کننده ایمونوگلوبولین کزاز انسانی (TIG) (یا آنتی توکسین اسب) درمان شوید. این دارو شروع به متوقف کردن گسترش کزاز در بدن شما می‌کند.
•    برای جستجوی درمان لازم نیست منتظر علائم شدید باشید. اگر واکسینه نشده‌اید و فکر می‌کنید که در معرض باکتری کزاز قرار گرفته‌اید، از پزشک خود بخواهید که آنتی‌توکسین را برای شما تجویز کند.

 

پنی‌سیلین، کلرامفنیکل و سایر عوامل ضد میکروبی معمولاً برای درمان کزاز استفاده می‌شوند. همچنین ممکن است داروهایی برای تثبیت اسپاسم عضلانی به شما داده شود.

 

در عفونت‌های بسیار شدید کزاز، درمان دارویی ممکن است با دبریدمان بافت همراه باشد. دبریدمان به برداشتن بافت‌های مرده، آسیب‌دیده یا عفونی با جراحی گفته می‌شود. فقط در صورتی باید این مسیر را طی کنید که توسط یک پزشک مجاز و مورد اعتماد توصیه شده باشد. فقط درصورتی که پزشک کاملاً مطمئن باشد که عفونت بیش از حد گسترش یافته است این جراحی انجام می‌شود.

 

توجه داشته باشید که حتی پس از بهبودی از کزاز، باز هم می‌توانید در هر زمانی دوباره دچار عفونت شوید. پس از ناپدید شدن علائم در اسرع وقت واکسن را دریافت کنید. این امر خطر بازگشت بیماری را کاهش می‌دهد. برای محافظت از خود، هر ده سال یکبار (حداقل) با تزریقات تقویت کننده مجدداً شروع کنید.

باکتری کلستریدیوم تتانی از طریق بریدگی و شکستگی پوست وارد بدن می‌شود. باکتری کلستریدیوم تتانی در خاک، گرد و غبار و مدفوع حیوانات زندگی می‌کند. هنگامی که این باکتری‌ها وارد یک زخم گوشتی عمیق می‌شوند، هاگ‌ها ممکن است سم قدرتمندی به نام تتانوسپاسمین تولید کنند که به طور فعال نورون‌های حرکتی (اعصابی که ماهیچه‌های شما را کنترل می‌کنند) را مختل می‌کند. یک دوره کمون ۳ تا ۲۱ روز قبل از شروع علائم وجود دارد.
•    دوره کمون با توجه به فاصله زخم عفونی از سیستم عصبی مرکزی، متفاوت است. به عنوان مثال: بریدگی عفونی روی انگشت نسبت به بریدگی روی گردن دوره کمون طولانی‌تری خواهد داشت.
•    برای درمان زخم‌های عمیق و نافذ، سریع عمل کنید. هر چه آسیب بزرگتر و شدیدتر باشد، ورود باکتری کلستریدیوم تتانی به بدن شما آسانتر خواهد بود.

 

عفونت کزاز در سراسر جهان رخ می‌دهد. با این حال، باکتری‌های ایجاد کننده‌ی کزاز بیشتر در آب و هوای گرم و مرطوب که در آن خاک غنی از باکتری است، رایج است. کزاز معمولا از فردی به فرد دیگر سرایت نمی‌کند. با این وجود هنگامی که یک بریدگی یا زخم باز دارید، مراقب باشید که چه چیزی را لمس می‌کنید. اگر به کشورهای در حال توسعه سفر می‌کنید، ممکن است به درمان کزاز مانند کشور خود دسترسی نداشته باشید.

 

از پزشک خود در مورد تزریق دوز تقویت کننده واکسن  برای کزاز، دیفتری و سیاه سرفه بدون سلول سوال کنید. معمولاً می‌توانید از طریق ایمن سازی مناسب با واکسن کزاز از عفونت جلوگیری کنید. کزاز تا حد زیادی از کشورهای توسعه یافته ریشه کن شده است.
•    در کشورهای توسعه یافته، تقریباً تمام موارد اخیر کزاز در بزرگسالانی رخ می‌دهد که در کودکی واکسینه نشده‌اند یا در ده سال گذشته واکسن دریافت نکرده‌اند.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد