چطور اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
ارزیابی یک خبر
مجله‌ی آموزش ایلیاد - از برنامه‌های تلویزیونی پرهیجان گرفته تا وب سایت‌های خبری جعلی، افزایش منابع خبری غیر قابل اعتماد و جعلی به یک موضوع جهانی تبدیل شده است. ممکن است کمی زمان و تفکر انتقادی لازم باشد، اما راه‌های زیادی برای تشخیص مشروعیت یک مقاله یا خبر وجود دارد. هنگام ارزیابی یک خبر، به دنبال اشتباهات املایی، گرامر ضعیف و زبان نمایشی و علائم نگارشی باشید. نویسنده و ناشر را بررسی کنید، ببینید آیا سایر سازمان‌های خبری این موضوع را پوشش داده‌اند یا خیر، و از منابع حقیقت‌سنجی برای بررسی یک داستان مشکوک استفاده کنید.
ارزیابی یک خبر
به دنبال اشتباهات املایی و علائم نگارشی دراماتیک باشید
ممکن است هر از گاهی یک اشتباه تایپی در یک منبع خبری معتبر پیدا کنید، اما غیر ممکن است که اشتباهات املایی و دستور زبان ضعیف، در منابع معتبر پیدا کنید. محتوای یک داستان قابل اعتماد باید با استانداردهای آکادمیک مطابقت داشته باشد. در صورت مشاهده غلط‌های املایی و نگارشی، علامت گذاری بیش از حد (!!!) و سایر نشانه‌های جلب توجه، شک کنید.
• رعایت استانداردهای آکادمیک به معنای استفاده از کلمات و ساختار جملات پیچیده نیست. بلکه به این معناست که یک مقاله (یا یک فیلمنامه تلویزیونی یا رادیویی) باید به وضوح نوشته شده باشد، ادعاهای خود را با شواهد پشتیبانی می‌کند و عاری از اشتباهات املایی و دستوری است.
• رعایت استانداردهای آکادمیک به معنای استفاده از کلمات و ساختار جملات پیچیده نیست. بلکه به این معناست که یک مقاله (یا یک فیلمنامه تلویزیونی یا رادیویی) باید به وضوح نوشته شده باشد، ادعاهای خود را با شواهد پشتیبانی می‌کند و عاری از اشتباهات املایی و دستوری است.
مطمئن شوید که یک مقاله به روز است
تاریخ خبر را بررسی کنید، زیرا ممکن است مقالات قدیمی حاوی اطلاعات قدیمی باشد. به‌علاوه، ممکن است شخصی یک داستان قدیمی را به اشتراک گذاشته باشد که در زمان حال آن خبر بحث برانگیز شود.
• به عنوان مثال، فرض کنید شخصی مقاله‌ای در مورد یک درگیری نظامی مربوط به ۵ سال پیش به اشتراک گذاشته است که کشورهای درگیر که اسمشان در مقاله آمده است، اکنون در صلح هستند. اگر داستان را بدون بررسی تاریخ بخوانید، ممکن است که فکر کنید که آن کشورها یک بار دیگر در حال جنگ هستند.
• به عنوان مثال، فرض کنید شخصی مقاله‌ای در مورد یک درگیری نظامی مربوط به ۵ سال پیش به اشتراک گذاشته است که کشورهای درگیر که اسمشان در مقاله آمده است، اکنون در صلح هستند. اگر داستان را بدون بررسی تاریخ بخوانید، ممکن است که فکر کنید که آن کشورها یک بار دیگر در حال جنگ هستند.
نقل قول‌های که ادعاهای داستان را تأیید می‌کند را بررسی کنید
روزنامه نگاری خوب به منابع و استنادهای معتبر متکی است. به دنبال نقل قول‌های مستقیم از کارشناسان باشید که در واقع ادعاهای داستان را تأیید می‌کنند و از متن خارج نشده‌اند.
• به عنوان مثال، اگر مقاله‌ای در مورد درمان جدیدی برای یک بیماری باشد، باید به پزشکان متخصص در آن بیماری استناد کند.
• اطمینان حاصل کنید که یک نقل قول با محتوای خبر مطابقت دارد. فرض کنید مقاله‌ای ادعا می‌کند که یک دارو به طور قطع یک درمان جدید برای آرتریت است و به نقل از پزشک می‌گوید: «یافته‌های اولیه امیدوارکننده هستند، اما ما به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.» متن مقاله با نقل قول تطابق ندارد و در اظهارات پزشک اغراق کرده است.
• به عنوان مثال، اگر مقاله‌ای در مورد درمان جدیدی برای یک بیماری باشد، باید به پزشکان متخصص در آن بیماری استناد کند.
• اطمینان حاصل کنید که یک نقل قول با محتوای خبر مطابقت دارد. فرض کنید مقاله‌ای ادعا می‌کند که یک دارو به طور قطع یک درمان جدید برای آرتریت است و به نقل از پزشک می‌گوید: «یافته‌های اولیه امیدوارکننده هستند، اما ما به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.» متن مقاله با نقل قول تطابق ندارد و در اظهارات پزشک اغراق کرده است.
جستجوی عکس معکوس را انجام دهید
وقتی یک خبر می‌بینید که حاوی عکس است، می توانید در گوگل آن را جستجوی معکوس کنید. وقتی تصویر را جستجو می‌کنید، می‌توانید وب‌سایت‌های دیگری را ببینید که آن را به نمایش گذاشته‌اند. برای جستجوی معکوس یک تصویر در گوگل به مطلب«چطور یک تصویر را در گوگل جستجو کنیم؟» مراجعه کنید.
• یک خبر معتبر باید شامل عکاسی خاص خود باشد. اگر می‌بینید که یک عکس یک تصویر ابی کیفیت است یا واترمارک دارد و یا از منبع دیگری به سرقت رفته است، شک داشته باشید.
• یک خبر معتبر باید شامل عکاسی خاص خود باشد. اگر می‌بینید که یک عکس یک تصویر ابی کیفیت است یا واترمارک دارد و یا از منبع دیگری به سرقت رفته است، شک داشته باشید.
هدف خبر را دریابید
از خود بپرسید چرا نویسنده و ناشر چنین خبر یا مقاله‌ای را منتشر کرده‌اند. هدف این اطلاعات چیست و چه کسی از انتشار آن سود می‌برد؟ یک داستان معتبر باید حقایق را بدون تلاش برای ترویج برخی انگیزه‌های پنهان گزارش کند.
• به عنوان مثال، برخی از اخبار طنز و برای سرگرمی است. همچنین می‌توانید با داستانی روبرو شوید که برای فروش یک محصول است. فرض کنید مقاله‌ای در مورد مکملی که آرتروز را درمان می‌کند توسط یک شرکت تولید کننده مکمل منتشر شده است. آن مقاله یک ابزار بازاریابی است، نه یک منبع اطلاعات معتبر.
• به عنوان مثال، برخی از اخبار طنز و برای سرگرمی است. همچنین می‌توانید با داستانی روبرو شوید که برای فروش یک محصول است. فرض کنید مقاله‌ای در مورد مکملی که آرتروز را درمان می‌کند توسط یک شرکت تولید کننده مکمل منتشر شده است. آن مقاله یک ابزار بازاریابی است، نه یک منبع اطلاعات معتبر.
در نظر بگیرید که داستان چه احساسی در شما ایجاد می‌کند
تعصبات و واکنش عاطفی خود را بررسی کنید. اگر داستان شما را پر از خشم کند یا باعث شود نسبت به اعتقادات خود احساس رضایت کنید، ممکن است منبع اطلاعاتی متعادلی نباشد.
• از خود بپرسید: «آیا این داستان سعی در ایجاد یک واکنش عاطفی شدید دارد؟ آیا لحن آن متعادل و آموزنده است؟ آیا به نظر موعظه یا مشتاق تایید یک عقیده است؟»
• از خود بپرسید: «آیا این داستان سعی در ایجاد یک واکنش عاطفی شدید دارد؟ آیا لحن آن متعادل و آموزنده است؟ آیا به نظر موعظه یا مشتاق تایید یک عقیده است؟»
بررسی منبع خبر
بررسی منبع خبر
بررسی منبع خبر
آثار دیگر نویسنده مقاله را جستجو کنید
ببینید چه کسی داستان را نوشته است و آیا آنها منبع آگاه هستند یا خیر. به دنبال سایر آثار منتشر شده، جایی که آنها تحصیل کرده‌اند، و تجربه حرفه‌ای آنها باشید.
• اگر خطی وجود ندارد که نویسنده مقاله را نام می‌برد، مقاله را کنار بگذارید.
• وقتی درباره نویسنده جستجو می‌کنید، عاقلانه است که به یافته‌های خود ارجاع دهید. به عنوان مثال، ممکن است وب سایت نویسنده را پیدا کنید که در آن ادعا می‌کنند که برنده 3 جایزه بهترین نویسنده سال شده‌اند. با این حال، وقتی فهرست کامل برندگان را بررسی می‌کنید، متوجه می‌شوید که هیچ‌کس با نام خانوادگی آنها هرگز برنده چنین جایزه‌ای نشده است.
• اگر خطی وجود ندارد که نویسنده مقاله را نام می‌برد، مقاله را کنار بگذارید.
• وقتی درباره نویسنده جستجو می‌کنید، عاقلانه است که به یافته‌های خود ارجاع دهید. به عنوان مثال، ممکن است وب سایت نویسنده را پیدا کنید که در آن ادعا می‌کنند که برنده 3 جایزه بهترین نویسنده سال شده‌اند. با این حال، وقتی فهرست کامل برندگان را بررسی می‌کنید، متوجه می‌شوید که هیچ‌کس با نام خانوادگی آنها هرگز برنده چنین جایزه‌ای نشده است.
با دیدگاه ناشر آشنا شوید
به وب سایت سازمان و جایی که مقاله را منتشر کرده است، بروید و از بخش «درباره ما» بازدید کنید. بررسی کنید که آیا آنها حاوی اطلاعات طنز یا دیدگاه خاصی غیر از گزارش حقایق عینی هستند. ببینید آیا آنها چیزی در مورد استخدام روزنامه نگاران خبری حرفه‌ای دارند یا اینکه محتوای آنها توسط افراد بدون تجربه‌ی حرفه‌ای ایجاد شده است.
• به عنوان مثال، صفحه «درباره‌ی ما» مربوط به یک نشریه اشاره می‌کند که نشریه‌ی ما ۴ تریلیون خواننده دارد که این جمعیت بسیار بیشتر از جمعیت زمین است. جدای از طنز آشکار، اگر سازمانی در مورد توطئه‌ها یا پیشبرد ایدئولوژی خاصی صحبت می‌کند، به آن نشریه شک داشته باشید.
• به عنوان مثال، صفحه «درباره‌ی ما» مربوط به یک نشریه اشاره می‌کند که نشریه‌ی ما ۴ تریلیون خواننده دارد که این جمعیت بسیار بیشتر از جمعیت زمین است. جدای از طنز آشکار، اگر سازمانی در مورد توطئه‌ها یا پیشبرد ایدئولوژی خاصی صحبت می‌کند، به آن نشریه شک داشته باشید.
به دنبال URLهای عجیب و غریب و طراحی بی‌نظم وب سایت باشید
یک وب‌سایت خبری مشکوک ممکن است URL غیرمعمولی داشته باشد که سعی می‌کند به جای مثلا abc.com از یک منبع خبری قانونی مانند abc.com.co تقلید کند. علاوه بر این، یک سازمان خبری معتبر وب سایت خود را به صورت حرفه‌ای طراحی کرده است. نسبت به قالب بندی درهم، آماتور و اشتباهات املایی یا دستوری مکرر شک داشته باشید.
تبلیغات ناشر را بررسی کنید
آگهی‌های ارائه شده در وب‌سایت‌ها، منابع خبری چاپی، یا در برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی را بخوانید یا به آن گوش دهید. یک خبر در مورد یک موضوع مرتبط با یک محصول یا خدمات تبلیغ شده قابل اعتماد نیست.
• به عنوان مثال، فرض کنید در حال خواندن مقاله‌ای در مورد یک مکمل درمانی هستید. اگر تبلیغات مکمل را می‌بینید، به مقاله اعتماد نکنید.
• به عنوان مثال، فرض کنید در حال خواندن مقاله‌ای در مورد یک مکمل درمانی هستید. اگر تبلیغات مکمل را می‌بینید، به مقاله اعتماد نکنید.
یافتن دیدگاه‌های دیگر
یافتن دیدگاه‌های دیگر
مقالاتی منتشر شده توسط سایر سازمان‌های خبری در مورد موضوع را جستجو کنید
هنگامی که با یک خبر مواجه شدید، در مورد موضوع جستجو کنید تا صحت آن را تأیید کنید. ببینید آیا سایر سازمان‌های خبری در مورد آن گزارش می‌دهند یا اینکه فقط یک منبع تصادفی ادعاهای بی‌ثباتی دارد.
با بررسی کنندگان واقعیت مشورت کنید
علاوه بر منابع خبری معتبر، تعدادی وب سایت وجود دارند که اخبار جعلی را بررسی می‌کنند و از بین می‌برند. اگر به داستان مشکوکی برخورد کردید، ببینید آیا وب‌سایتی آنها را تکذیب کرده است یا خیر
از کسی که می‌شناسید که در این موضوع تخصص دارد بپرسید
در صورت شک، با کسی تماس بگیرید که می‌تواند به شما در درک بهتر موضوع کمک کند یا منابع قابل اعتماد را توصیه کند. این می‌تواند یک معلم یا استاد، کتابدار، یا کسی که در صنعتی کار می‌کند که در مقاله مشکوک مورد بحث قرار گرفته است.
• به عنوان مثال، از معلم تاریخ یا مطالعات اجتماعی خود در مورد مقاله مشکوکی که در مورد روابط خارجی خوانده‌اید، بپرسید. اگر مقاله‌ای در مورد برخورد یک سیارک با زمین می‌خوانید، با معلم فیزیک خود و یا یک منجم صحبت کنید.
• به عنوان مثال، از معلم تاریخ یا مطالعات اجتماعی خود در مورد مقاله مشکوکی که در مورد روابط خارجی خوانده‌اید، بپرسید. اگر مقاله‌ای در مورد برخورد یک سیارک با زمین می‌خوانید، با معلم فیزیک خود و یا یک منجم صحبت کنید.
مجله‌ی آموزش ایلیاد