چگونه تومور مغزی را تشخیص دهیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - تومور مغزی یک رشد غیر طبیعی در مغز است و می‌تواند خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشد. اولین قدم در تشخیص تومور مغزی، شناخت علائم آن است. اگر فکر می‌کنید ممکن است تومور داشته باشید، با پزشک خود صحبت کنید، که می‌تواند به شما اطمینان دهد که علائم شما طبیعی است یا ناشی از چیز دیگری است. یا در صورت نیاز می‌توانند شما را به یک متخصص مغز و اعصاب یا جراح مغز و اعصاب ارجاع دهند. در نهایت، منتظر آزمایش‌های تشخیصی برای تعیین محل و نوع تومور باشید.

یک سردرد ساده لزوماً به معنای داشتن تومور نیست. مردم همیشه سردرد دارند. با این حال، اگر سردرد شما در نوع یا شدت تغییر کند، این می‌تواند نشانه‌ای از وجود نوعی مشکل باشد.
•    همچنین، ممکن است به مرور زمان بیشتر شوند. به عنوان مثال، شاید هر روز یا یک روز در میان، به جای چند بار در ماه، سردرد می‌گیرید.
•    ممکن است متوجه شوید که سردرد شما با مصرف داروهای مسکن بدون نسخه بهبود نمی‌یابد.
•    علاوه بر این، این سردردها ممکن است زمانی که دراز بکشید یا خم شوید بدتر شوند.

برای مثال ممکن است تاری دید یا دوبینی داشته باشید که به طور غیرمعمول به نظر می‌رسد. همچنین ممکن است دید محیطی خود را از دست بدهید، به این معنی که وقتی رو به جلو هستید نمی‌توانید به طرفین نگاه کنید. برای شنوایی، ممکن است متوجه شوید که به خوبی نمی‌شنوید، یا ممکن است شنوایی یک گوش خود را از دست بدهید.
•    این علائم می‌تواند نشان‌دهنده تومور مغزی باشد، اما به این معنی نیست که شما حتماً یک تومور مغزی دارید، زیرا می‌تواند نشانه‌ای از سایر مسائل نیز باشد. با این حال، اگر مشکلات بینایی دارید، بدون توجه به هر چیزی باید به پزشک مراجعه کنید.
•    اگر مشکلات بینایی دارید، بهتر است به چشم پزشک نیز مراجعه کنید. آنها می‌توانند دید محیطی شما را ارزیابی کنند و برای بررسی شبکیه چشم شما را معاینه کنند.

ممکن است متوجه تهوع و همچنین استفراغ شوید. در حالی که این علامت به تنهایی نشان دهنده تومور مغزی نیست، ممکن است بخشی از گروهی از علائم باشد.
•    به سایر علل احتمالی تهوع و استفراغ، مانند مسمومیت غذایی، بارداری یا مشکلات معده فکر کنید.

به دنبال تغییراتی در رفتار یا شخصیت خود باشید
برای مثال ممکن است خود را تحریک پذیرتر یا احساساتی‌تر بیابید. تغییرات رفتاری می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد، مانند طغیان عاطفی یا کاهش عملکرد کاری.
•    به عنوان مثال، شاید متوجه شده باشید که به جای چند بار در ماه، هر روز با دیگران بحث می‌کنید.

همچنین ممکن است بیشتر اوقات گیج شوید، حتی زمانی که سعی می‌کنید کارهای ساده و روزمره را انجام دهید. علاوه بر این، ممکن است نتوانید کلمه مناسب را انتخاب کنید یا دقیقاً منظور خود را بگویید.
•    اگر سردرگمی را تجربه می‌کنید، ممکن است خودتان متوجه آن نشوید. این علائم اغلب توسط اعضای نگران خانواده که متوجه تغییرات در رفتار یا گفتار می‌شوند، مطرح می‌شوند.
•    از دست دادن حافظه و مشکل در تمرکز علائم مرتبط هستند. هنگامی که این مسائل مربوط به تومور مغزی باشد، معمولاً به طور ناگهانی (یعنی در طی چند روز یا چند هفته) ظاهر می‌شوند و نه به تدریج در طی ماه‌ها یا سال‌ها.
•    حتی ممکن است در تلفظ کلمات مشکل داشته باشید.

داشتن یک تشنج غیرعادی در بزرگسالی می‌تواند نشان دهنده وجود تومور باشد. بیشتر اختلالات تشنج زمانی شروع می‌شود که شما جوان‌تر هستید.
•    اگر زمانی که تنها هستید دچار تشنج شوید، ممکن است با بیرون آمدن از آن دچار سردرگمی و از دست دادن زمان شوید. همچنین اگر در حین تشنج که شامل حرکات بدن است، به چیزی ضربه بزنید، ممکن است در قسمت‌های مختلف بدنتان درد داشته باشید.
•    دیگران ممکن است متوجه شوند که شما به طور ناگهانی برای چند دقیقه فاصله می‌گیرید. همچنین ممکن است حرکات تکراری انجام دهید یا عضلات تکان بخورند.
•    موارد دیگری غیر از تومورهای مغزی می‌تواند باعث تشنج شود. به عنوان مثال، اگر در حال سم‌زدایی از الکل یا اعتیاد دیگری هستید، گاهی اوقات ممکن است باعث تشنج شود. همچنین اگر به طور ناگهانی مصرف برخی داروها مانند بنزودیازپین‌ها را متوقف کنید، ممکن است دچار تشنج شوید.

علاوه بر بینایی و شنوایی، تومور مغزی می‌تواند بر حس لامسه یا احساس شما نیز تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، ممکن است متوجه تغییراتی در توانایی خود برای احساس گرما، سرما، فشار یا لمس شوید.
•    ممکن است متوجه از دست دادن یا تغییر در احساس فقط در بخشی از بدن خود شوید (مثلاً در صورت یا یکی از دستان خود).

بسته به محل و اندازه تومور، ممکن است تغییراتی در تعداد تنفس، نبض یا فشار خون خود نیز تجربه کنید. برای مثال، ممکن است برای نفس کشیدن مشکل داشته باشید یا متوجه شوید که ضربان قلب شما به طور غیرعادی سریع، آهسته یا نامنظم است. این مشکلات معمولاً در صورتی رخ می‌دهند که تومور نزدیک باشد یا به ساقه مغز فشار وارد کند.
•    برخی از انواع تومورهای مغزی می‌توانند باعث تشنج شوند که به طور موقت تنفس شما را متوقف می‌کند.

داشتن تومور می‌تواند تعادل شما را از بین ببرد و ممکن است بیشتر زمین بخورید. شما همچنین ممکن است به چیزهایی برخورد کنید. فلجی معمولاً به یک دست یا پا محدود می‌شود.
•    فلجی به تدریج ظاهر می‌شود و بر حس، حرکت یا هر دو اثر می‌گذارد.
•    برخی از تومورها ممکن است باعث فلج شدن عضلات صورت و همچنین مشکل در بلع شوند.

حتی اگر تومور مغزی نداشته باشید، این علائم می‌تواند نشان دهنده شرایط دیگری باشد. با پزشک خود مشورت کنید، آنها ممکن است شما را به یک متخصص مغز و اعصاب یا جراح مغز و اعصاب ارجاع دهند.
•    از پزشک خود بخواهید که یک معاینه جامع و سابقه سلامتی انجام دهد. آنها احتمالاً می‌توانند یک معاینه عصبی اولیه را در مطب خود انجام دهند تا در تعیین اینکه آیا نیاز به مراجعه به متخصص مغز و اعصاب دارید یا خیر به آنها کمک کند.
•    پزشک مراقبت‌های اولیه شما ممکن است اسکن‌های تصویربرداری را در طول کار اولیه خود تجویز کند. اگر شواهدی از وجود تومور در اسکن‌ها پیدا کنند، احتمالا شما را به یک جراح مغز و اعصاب ارجاع خواهند داد.

فهرستی از علائم خود را نزد پزشک مراقبت‌های اولیه یا متخصص مغز و اعصاب خود بیاورید. به این ترتیب، چیزهایی را که باید به پزشک خود بگویید را فراموش نخواهید کرد.
•    ایده خوبی است که یادداشت بردارید که علائم هر چند وقت یکبار اتفاق می‌افتد. در صورت نیاز یک دفتر خاطرات داشته باشید. اگر متوجه شدید سردرد شروع می‌شود، زمان، تاریخ و مدت آن را یادداشت کنید.

پزشک یا متخصص مغز و اعصاب شما احتمالاً مواردی مانند بینایی و شنوایی و همچنین هماهنگی و تعادل شما را آزمایش خواهد کرد. آنها همچنین ممکن است آزمایشاتی را روی قدرت و واکنش شما انجام دهند.
•    هدف این آزمایش‌ها تعیین محل قرارگیری تومور در مغز است.

تست‌های تصویربرداری ممکن است ترسناک به نظر برسند، اما به طور کلی بدون درد هستند، اگرچه ممکن است قبل از اسکن نیاز به تزریق داشته باشید. رایج‌ترین آزمایش تصویربرداری مورد استفاده برای اسکن مغز، اسکن رزونانس مغناطیسی (MRI) است. با این آزمایش شما باید هر فلزی را از بدن خود دور کنید و در یک دستگاه بزرگ مغناطیسی قرار می‌گیرید که تصویر می‌گیرد. پزشک ممکن است رنگی را به بدن شما تزریق کند تا به وضوح تصویر کمک کند.
•    همچنین ممکن است سی‌تی‌اسکن انجام دهید. قبل از اسکن، یک ماده حاجب به شما تزریق می‌شود. پزشک ممکن است از این برای دیدن رگ‌های خونی اطراف تومور استفاده کند.
•    اگر پزشک شما مشکوک به سرطانی باشد که از سایر قسمت‌های بدن شما پخش شده است، ممکن است اسکن PET را تجویز کند. با این اسکن، ماده کمی رادیواکتیو به شما تزریق می‌شود که تمایل دارد به سمت سلول‌های تومور کشیده شود. در حالی که جزئیات آن به اندازه اسکن‌های دیگر ارائه نمی‌شود، می‌تواند اطلاعات بیشتری در مورد ناحیه تومور ارائه دهد.
•    در صورتی که پزشک با MRI یا CT اسکن، نتواند تومور را در مغز شما تشخیص دهد، ممکن است اسکن PET مفید باشد.

اگر پزشک شما فکر می‌کند که ممکن است سرطان داشته باشید، از این اسکن‌ها برای تعیین اینکه آیا سرطان از مغز شما گسترش یافته است یا از جای دیگری شروع شده و به مغز شما منتقل شده است، استفاده می‌کند. البته، انجام اسکن تصویربرداری به این معنی نیست که شما سرطان دارید.
•    به عنوان مثال، معمولاً سرطان از ریه‌ها شروع می‌شود و به مغز منتقل می‌شود. پزشک شما ممکن است برای بررسی سرطان در نواحی دیگر، عکس رادیوگرافی قفسه سینه یا سی‌تی‌اسکن از قفسه سینه، شکم و لگن را توصیه کند.

در برخی موارد، جراح مغز و اعصاب ممکن است بخواهد بیوپسی سوزنی روی تومور شما انجام دهد. به طور معمول، آنها از یک سوزن توخالی وارد شده در ناحیه برای نمونه برداری از بافت استفاده می‌کنند. اگر پزشک شما بیوپسی انجام می‌دهد، احتمالاً تومور دارید، اما هنوز هم می‌تواند خوش‌خیم باشد.
•    پزشک این کار را به یکی از دو روش انجام می‌دهد. آنها ممکن است از حسگرهایی استفاده کنند که روی سر شما قرار داده شده و با کمک MRI یا سی‌تی‌اسکن، نقشه‌ای از مغز شما برای حرکت به سمت تومور ایجاد کنند.
•    گزینه دیگر این است که از یک قاب سفت و سخت در اطراف سر به همراه اسکن استفاده کند تا بفهمد که کجا باید سوزن را قرار دهند.
•    برای وارد کردن سوزن، پزشک ابتدا به شما بی‌حسی موضعی یا در برخی موارد بیهوشی عمومی می‌دهد. سپس از یک مته کوچک برای عبور از جمجمه شما استفاده می‌کنند. ممکن است لازم باشد برای این عمل بیدار باشید، اما این همیشه ضروری نیست.

به طور معمول، این آزمایشات به پزشک می‌گوید که آیا تومور وجود دارد یا خیر. اگر تومور وجود داشته باشد، آنها به تشخیص سرطانی یا خوش خیم بودن آن کمک می‌کنند. در نهایت درجه تومور را نشان می‌دهند.
•    تومورها بر اساس درجه بین درجه I تا IV رتبه بندی می‌شوند که IV بدترین آنها است. درجه I خوش خیم و کند رشد است، در حالی که درجه II کمی غیر طبیعی است و ممکن است بعداً به عنوان سرطانی بازگردد. درجه III بدخیم (سرطانی) است و به سایر نواحی مغز گسترش می‌یابد. درجه IV بدخیم است، به سرعت رشد می‌کند، رگ‌های خونی اضافی برای رشد جدید ایجاد می‌کند و دارای مناطق مرده در مرکز است.

پس از دانستن نتایج، پزشک با شما همکاری خواهد کرد تا تصمیم بگیرد که چگونه به جلو بروید. درمان‌های معمولی شامل جراحی برای برداشتن تومور، پرتو برای کوچک کردن تومور، رادیوسرجری (جراحی با پرتوهای متمرکز پرتو)، شیمی‌درمانی و/یا درمان دارویی هدفمند است. وحشت نکنید. بهبودی از تومور مغزی امکان پذیر است.
•    پس از درمان، ممکن است به درمان فیزیکی یا گفتار درمانی نیاز داشته باشید تا به شما در بازگرداندن هر گونه مهارت از دست رفته کمک کند.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد