چگونه علائم سندرم خستگی مزمن را بشناسیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - سندرم خستگی مزمن، یا CFS، یک اختلال پیچیده و ناتوان کننده است که شامل خستگی مداوم است که با یک وضعیت پزشکی اولیه یا زمینه‌ای مرتبط نیست. در CFS، ممکن است علائم خستگی با استراحت در بستر بهبود نیابد و با فعالیت فیزیکی یا ذهنی حتی بدتر هم شود. خستگی شدید یک علامت رایج و مشترک در چندین بیماری و شرایط است که تشخیص CFS را دشوار می‌کند. با آگاهی از علائم و نشانه‌های CFS، ردیابی مدت زمان وجود علائم و دانستن گزینه‌های درمانی، می‌تواند به تشخیص بیماری به پزشک کمک کنید.

مراقب خستگی شدید و ناتوان کننده‌ای باشید که با استراحت بهبود نمی‌یابد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها بیان می‌کند که CFS را می‌توان به عنوان خستگی مداوم که بیش از ۶ ماه طول می‌کشد تعریف کرد.

خستگی یک پاسخ طبیعی به فعالیت فیزیکی و احساسی است. احساس خستگی بعد از ورزش یا پس از گذراندن یک روز طولانی در محل کار قابل انتظار است. افراد مبتلا به CFS اغلب ۲۴ ساعت پس از فعالیت ذهنی یا فیزیکی، خستگی شدید را گزارش می‌کنند. همچنین در CFS حتی زمانی که هیچ تمرینی نکرده‌اید می‌تواند باعث خستگی شود. اگر خستگی در کار یا زندگی اجتماعی شما اختلال ایجاد می‌کند، انگیزه شما را تغییر می‌دهد، با مسئولیت‌های شما تداخل ایجاد می‌کند و استراحت کمکی به آن نمی‌کند، ممکن است دچار خستگی شدید شوید.

سندرم خستگی مزمن می‌تواند علائم فیزیکی مختلفی ایجاد کند، و مهم است که به مدت زمان وجود آنها توجه داشته باشید، به خصوص اگر بیش از ۶ ماه ادامه داشته باشد. اگر این علائم رایج CFS را تجربه کردید، به پزشک خود اطلاع دهید:
•    گلو درد
•    بزرگ شدن غدد لنفاوی در گردن یا زیر بغل
•    درد عضلانی
•    سردرد
•    درد مفصلی که بدون قرمزی یا التهاب از یک مفصل به مفصل دیگر منتقل می‌شود

با اینکه کمتر گزارش شده است، ولی افراد مبتلا به CFS علائم دیگری غیر از علائم فیزیکی رایج‌تر را نیز مشاهده کرده‌اند. با این حال اگر هر گونه درد، ناراحتی یا مشکلات روانی اضافی را تجربه کردید، به پزشک خود اطلاع دهید.
•    برخی از بیماران مبتلا به CFS احساس سرگیجه، ضعف، مشکلات تعادلی و مشکل در نشستن دارند.
•    برخی دیگر از ایجاد آلرژی یا حساسیت‌های جدید به غذاها، بوها و داروها خبر می‌دهند.
•    به تغییرات گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر یا اسهال توجه کنید.
•    بیماران مبتلا به CFS مشکلات تمرکز و حافظه را نیز گزارش کرده‌اند.
•    هرگونه تغییر بینایی مانند درد چشم، تاری دید یا حساسیت به نور را گزارش دهید.
•    اگر هر گونه نوسانات خلقی، علائم افسردگی یا حملات پانیک را تجربه کردید، فوراً با پزشک خود صحبت کنید.

داشتن مستنداتی از علائم و فراوانی آنها برای پزشک شما بسیار مفید است. به اشتراک گذاشتن این اطلاعات می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا وضعیت شما را درک کند و در جهت تشخیص و برنامه درمانی کار کند. حتی اگر فکر می‌کنید ممکن است چیزی مهم نباشد، آن را یادداشت کنید. هر و همه اطلاعات می‌تواند برای تشخیص هر نوع بیماری مفید باشد.
•    برای مثال، اگر تاری دید را تجربه کرده‌اید، تعداد دفعات بروز آن، مدت زمان ادامه علائم، احساس درد و آنچه را که درست قبل از بروز تاری انجام می‌دادید، پیگیری کنید.
•    اگر دردهای عضلانی را تجربه می‌کنید، توجه داشته باشید که درد چند وقت یکبار رخ می‌دهد، آیا درد مانع از انجام فعالیت‌های معمولتان می‌شود، یا اگر هر گونه فعالیت بدنی خاصی باعث بدتر شدن درد می‌شود را یادداشت کنید.

اگر تغییرات عمده‌ای در زندگی شما ایجاد شده است یا سطوح بالایی از استرس را تجربه کرده‌اید، این اطلاعات را با پزشک خود در میان بگذارید. رویدادهای زندگی و استرس می‌توانند بر سلامت کلی شما تأثیر بگذارند.
•    استرس داشتن در مورد امنیت شغلی، طلاق و از دست دادن یکی از عزیزان نمونه‌هایی از شرایط دشوار و تغییر دهنده زندگی هستند. اگر این یا هر موقعیت استرس‌زای بزرگی را تجربه کرده‌اید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که بتواند تشخیص دهد که آیا شما CFS دارید یا خیر، اما پزشک شما به احتمال زیاد آزمایش خون را برای کمک به رد هر گونه بیماری دیگر توصیه می‌کند. آزمایش خون می‌تواند موارد مختلفی از جمله سطوح هورمون، عملکرد تیروئید و کبد، سطح گلوکز، کورتیزول و شمارش کلی خون را بررسی کند. یک متخصص آموزش دیده از بازوی شما خون می‌گیرد که فقط چند دقیقه طول می‌کشد. پزشک شما نتایج آزمایشات را در عرض چند هفته دریافت کرده و آنها را با شما بررسی خواهد کرد.

وقتی به پزشک مراجعه می‌کنید، به راحتی می‌توانید احساس ناراحتی کنید، به خصوص اگر اطلاعات جدید و بالقوه استرس‌زای زیادی دریافت می‌کنید. یکی از اقوام یا دوستان خود را به قرار ملاقات خود ببرید. او می‌تواند به شما کمک کند اطلاعاتی را که پزشک به اشتراک می‌گذارد به خاطر بسپارید، و می‌تواند به شما کمک کند تا در طول ملاقات، سوالات لازم را بپرسید.

پزشک شما درمان شما را بر اساس علائم شما تطبیق می‌دهد، بنابراین درمان می‌تواند از بیمار به بیمار دیگر متفاوت باشد. ممکن است برای شما یک داروی ضد افسردگی یا قرص خواب تجویز شود تا به کاهش علائم شما کمک کند. اینها می‌توانند به شما کمک کنند تا با احساسات استرس، اضطراب و افسردگی کنار بیایید و به داشتن خواب آرام‌تر کمک کنند.

نشان داده شده است که درمان شناختی رفتاری و روش‌های خود مدیریتی به بیماران مبتلا به CFS کمک می‌کند. درمان شناختی رفتاری یک نوع روان درمانی رایج است که برای درمان طیف گسترده‌ای از مسائل استفاده می‌شود. پزشک شما ممکن است این گزینه‌ها را برای مقابله با علائم شما توصیه کند.
•    در طی چندین جلسه ساختاریافته، یک درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا با علائم خود کنار بیایید و به شما کمک کند یاد بگیرید چگونه به احساسات و استرسی که CFS می‌تواند ایجاد کند، به درستی پاسخ دهید.
•    برنامه‌های خود مدیریتی معمولاً توسط متخصصان مراقبت‌های بهداشتی اجرا می‌شود. این برنامه‌ها اهمیت آموزش و درک بیمار برای درمان یک بیماری را برجسته می‌کند. این ابزارها می‌توانند هنگام برخورد با یک بیماری مزمن مانند CFS مفید باشند.

پزشک شما ممکن است فیزیوتراپی را به عنوان یک گزینه درمانی برای شما توصیه کند. یک فیزیوتراپ ممکن است از شما بخواهد ورزش‌های هوازی درجه بندی شده، مانند پیاده‌روی، بالا رفتن از پله و دوچرخه سواری انجام دهید، که ممکن است به کاهش علائم CFS کمک کند. فعالیت روزانه و افزایشی تحت نظارت یک فیزیوتراپیست ممکن است به بهبود استقامت و قدرت شما در طول زمان کمک کند.

اگرچه درمان‌های جایگزین توسط متخصصان پزشکی تأیید نشده است، اما اشاره شده است که یوگا و تای چی می‌تواند به کاهش علائم CFS کمک کند. همیشه در مورد این روش‌های جایگزین با پزشک خود صحبت کنید.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد