چطور سندرم دالان مچ دست را درمان کنیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - کارشناسان معتقدند که سندرم دالان مچ دست یا سندرم تونل کارپال معمولاً باعث بی‌حسی، گزگز و ضعف در مچ دست و همچنین دست می‌شود. علائم شما ناشی از فشردگی عصب میانی است که از میان یک راه باریک در دست، که تونل کارپ نامیده می‌شود، می‌گذرد. تحقیقات نشان می‌دهد که سندرم تونل کارپال معمولاً توسط عواملی مانند آسیب، حرکت مکرر، شرایطی که باعث التهاب می‌شوند، یا کوچک‌تر از حد متوسط بودن تونل کارپال، ایجاد می‌شود. اگرچه ممکن است بتوانید علائم خود را در خانه تسکین دهید، اما بهتر است برای درمان سندرم تونل کارپال به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است با گذشت زمان بدتر شود.

تونل کارپال در مچ دست یک راه باریک است که از استخوان‌ها و رباط‌های کارپال کوچک تشکیل شده است. این تونل از اعصاب، رگ‌های خونی و تاندون‌هایی که به دست می‌روند محافظت می‌کند. عصب اصلی دست، عصب مدین نامیده می‌شود. از فعالیت‌هایی که عصب میانی را فشرده و تحریک می‌کنند، مانند خم کردن مکرر مچ دست، بلند کردن وزنه‌های سنگین با دست، خوابیدن با مچ خم شده و مشت زدن به اجسام جامد خودداری کنید.
•  پوشیدن دستبندها و ساعت‌های تنگ نیز ممکن است یک عامل خطر باشد، بنابراین مطمئن شوید که در هنگام پوشیدن دستبند و ساعت، فضای کافی قرار می‌دهید.
•  در بسیاری از موارد سندرم تونل کارپال، شناسایی یک علت واحد دشوار است. اغلب شامل ترکیبی از عوامل، مانند آرتریت یا دیابت همراه با فشار مکرر در مچ دست است.
•  آناتومی مچ دست افراد می‌تواند تفاوت ایجاد کند، برخی به طور طبیعی دارای گذرگاه‌های کوچک‌تری در مچ دست خود هستند یا استخوان‌های کارپالی دارند که به طور عجیبی قرار گرفته‌اند.

کشش مچ دست به صورت منظم می‌تواند در کاهش یا به حداقل رساندن علائم تونل کارپال موثر باشد. به طور خاص، اکستنشن مچ می‌تواند به ایجاد فضای بیشتری برای عصب میانی در تونل کارپال با کشش رباط‌هایی که به استخوان‌های کارپ متصل می‌شوند، کمک کند. ساده‌ترین راه برای کشیدن و کشش همزمان هر دو مچ دست، «حالت احترام» با کف دست‌ها روی هم است. کف دست‌ها را جلوی قفسه سینه کنار هم قرار دهید و آرنج‌ها را بالا بیاورید تا جایی که کشش خوبی در مچ دست احساس کنید. ۳۰ ثانیه نگه دارید و ۳ تا ۵ بار در روز تکرار کنید.
•  همچنین می‌توانید انگشتان دست آسیب‌دیده را بگیرید و به سمت عقب بکشید تا زمانی که در جلوی مچ خود احساس کشیدگی کنید. ممکن است با این کشش، احساس سوزن سوزن شدن موقت بیشتری در دست خود داشته باشید، اما تا زمانی که احساس درد نکنید، کشش آن را متوقف نکنید.
•  علاوه بر سوزن سوزن شدن دست، علائم دیگری که معمولاً با سندرم تونل کارپال همراه است عبارتند از: بی‌حسی، درد ضربان‌دار، ضعف عضلانی و تغییر رنگ (خیلی کم رنگ یا خیلی قرمز).
•  تنها بخشی از مچ دست و دست که معمولاً از علائم بیماری در امان می‌ماند، انگشت کوچک است، این انگشت توسط عصب میانی عصب‌بندی نمی‌شود.

علائم تونل کارپال اغلب به داشتن التهاب و تورم در مچ دست مربوط می‌شود که یا مستقیماً عصب میانی را تحریک می‌کند یا آن را درگیر می‌کند. به این ترتیب، مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌تواند برای کاهش علائم کوتاه مدت بسیار مفید باشد. مسکن‌هایی مانند استامینوفن را می‌توان برای تونل کارپال نیز استفاده کرد، اما بر تورم تأثیر نمی‌گذارند، فقط بر درد تأثیر می‌گذارند.
•  ضد التهاب‌ها و مسکن‌ها باید استراتژی‌های کوتاه مدت برای کنترل درد در نظر گرفته شوند. هیچ مدرکی مبنی بر بهبود سندرم تونل کارپال در درازمدت با این داروها وجود ندارد.
•  مصرف بیش از حد داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی یا مصرف طولانی مدت آنها به طور قابل توجهی خطر تحریک معده، زخم و نارسایی کلیه را افزایش می‌دهد.
•  مصرف بیش از حد استامینوفن می‌تواند باعث آسیب کبدی شود.
•  به عنوان یک جایگزین، پماد حاوی مسکن طبیعی را به مچ دست و یا دست خود بمالید.

اگر مچ دست شما درد دارد و به نظر می‌رسد یا احساس می‌کنید ورم کرده است، یک کیسه کوچک یخ خرد شده (یا چیزی سرد) روی آن قرار دهید تا التهاب را کاهش داده و درد را بی‌حس کند. انجام این کار ممکن است علائم دست را نیز کاهش دهد. سرما درمانی برای آسیب‌های بافت نرم که شامل نوعی تورم است، مؤثرتر است، زیرا جریان خون را کاهش می‌دهد. یخ خرد شده را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه ۳ تا ۵ بار در روز روی مچ دست خود قرار دهید تا زمانی که علائم فروکش کنند.
•    همیشه یخ را قبل از قرار دادن روی پوست در یک پارچه نازک بپیچید تا از تحریک پوست یا سرمازدگی جلوگیری کند.
•    اگر یخ خرد شده در دسترس نیست، به جای آن از یک بسته یخ بزرگ، بسته ژل منجمد یا کیسه کوچک سبزیجات منجمد استفاده کنید.
•    در برخی موارد، سرما درمانی ممکن است علائم سندرم تونل کارپال را تشدید کند. اگر در مورد شما اینطور است از یخ اجتناب کنید.

استفاده از بریس یا آتل سفت و سخت در طول روز که مچ شما را در حالت ثابت نگه می‌دارد، ممکن است فشار یا تحریک عصب میانی را کاهش دهد و به علائم تونل کارپال کمک کند. آتل یا مچ بند نیز می‌تواند در حین فعالیت‌هایی که علائم را تشدید می‌کند مانند کار با کامپیوتر، بولینگ یا حمل مواد غذایی استفاده شود. استفاده از آتل در هنگام خواب می‌تواند به تسکین علائم شبانه گزگز و بی‌حسی در دستان شما کمک کند، به خصوص اگر عادت به پیچیدن مچ دست خود دارید.
•    برای تسکین قابل توجه علائم تونل کارپال ممکن است نیاز به استفاده از آتل برای چندین هفته (روز و شب) داشته باشید. برای برخی از مبتلایان، آتل‌ها و بریس‌ها تاثیر آنچنانی ندارند.
•    اگر باردار هستید و سندروم تونل کارپال دارید، آتل زدن در شب می‌تواند ایده خوبی باشد، زیرا بارداری باعث افزایش تورم (ورم) در دست‌ها و پاها می‌شود.
•    آتل و بریس مچ دست را می‌توان از اکثر داروخانه‌ها و فروشگاه‌های لوازم پزشکی خریداری کرد.

برخی از وضعیت‌های خواب می‌تواند علائم سندرم تونل کارپال را تشدید کند. خوابیدن با مشت‌های گره کرده و مچ‌ها به داخل (خمیده) بدترین حالت است، اما اینکه دست‌هایتان را بالای سرتان دراز کرده باشید نیز عالی نیست. درعوض، به پشت یا پهلو بخوابید و بازوها را در پهلو قرار دهید و سعی کنید دست‌هایتان را باز نگه دارید و مچ‌ها را در حالت خنثی نگه دارید. استفاده از آتل یا بریس مچ دست در این زمینه بسیار مفید است.
•    روی شکم نخوابید و دست‌ها و مچ‌ها را زیر بالش قرار ندهید. افرادی که مرتباً این کار را انجام می‌دهند با دستان بی‌حس و گزگز از خواب بیدار می‌شوند.
•    اکثر آتل‌ها و بریس‌های مچ دست از نایلون ساخته شده‌اند و با نوار چسب بسته می‌شوند که می‌تواند سایر قسمت‌های بدن شما را تحریک کند. در نظر بگیرید که آتل خود را با یک جوراب یا پارچه نازک بپوشانید تا از تحریک سایر اعضای بدن جلوگیری کنید.

مشکل تونل کارپال شما ممکن است به دلیل طراحی ضعیف ایستگاه کاری ایجاد یا تشدید شود. اگر صفحه کلید، موس، میز و/یا صندلی کامپیوتر شما به درستی برای قد و تناسب بدن شما قرار نگرفته باشد، می‌تواند به مچ دست، شانه‌ها، گردن و وسط کمر فشار وارد کند. اطمینان حاصل کنید که صفحه کلید شما طوری است که مچ دست شما در حین تایپ مدام به سمت بالا خم نشود. یک صفحه کلید و ماوس ارگونومیک را در نظر بگیرید که برای از بین بردن فشار از مچ دست و دست شما طراحی شده است.
•    قرار دادن پدهای بالشتکی زیر صفحه کلید و ماوس می‌تواند تاثیر آن بر دست‌ها و مچ‌های شما را کاهش دهد.
•    از یک کاردرمانگر بخواهید وضعیت بدن شما را در حین انجام کار بررسی کند.
•    افرادی که روزانه ساعت‌های زیادی با کامپیوتر کار می‌کنند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سندرم تونل کارپال هستند.

اگر علائم تونل کارپال را در مچ دست و دست خود احساس می‌کنید که بیش از چند هفته ادامه دارد، برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما ممکن است برای رد سایر علل درد مچ و دست، مانند روماتیسم مفصلی، استئوآرتریت، دیابت پیشرفته، شکستگی‌ یا مشکلات عروقی، اشعه ایکس و آزمایش خون انجام دهد.
•    مطالعات الکترودیاگنوستیک (EMG و هدایت عصبی) معمولاً برای تأیید تشخیص سندرم تونل کارپال انجام می‌شود.
•    پزشک شما بررسی خواهد کرد که آیا می‌توانید کارهای خاصی را انجام دهید که با سندرم تونل کارپال دشوار است، مانند: مشت محکم کردن، فشردن انگشت شست و سبابه به هم و دستکاری اشیاء کوچک با دقت.
•    پزشک شما ممکن است در مورد حرفه شما بپرسد، زیرا مشاغل خاصی در معرض خطر هستند: نجار، صندوقدار، کارگران خط مونتاژ، موسیقیدان، مکانیک خودرو و افرادی که ساعت‌های طولانی با کامپیوتر کار می‌کنند.

پزشک ممکن است تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی مانند کورتیزون به ناحیه تونل کارپ مچ دست را برای تسکین درد، التهاب و سایر علائم توصیه کند. کورتیکواستروئیدها ضدالتهاب‌های قوی و سریع الاثر هستند که می‌توانند به سرعت تورم مچ دست را کاهش دهند که فشار روی عصب مدیان را کاهش می‌دهد. مصرف کورتیکواستروئیدهای خوراکی (به صورت خوراکی) گزینه دیگری است، اما این داروها به اندازه تزریق موثر نیستند و عوارض جانبی قابل توجهی دارند.
•    عوارض بالقوه تزریق کورتیکواستروئید شامل عفونت موضعی، خونریزی، ضعیف شدن تاندون، آتروفی عضلانی موضعی و تحریک و آسیب عصبی است. به این ترتیب، تزریق به ۲ بار در سال محدود می‌شود.
•    اگر تزریق کورتیکواستروئید به طور قابل توجهی علائم سندرم تونل کارپ را کاهش ندهد، باید جراحی را در نظر گرفت.

اگر همه درمان‌ها و روش‌های دیگر نتوانند به شما تسکین دهند، پزشک احتمالاً جراحی تونل کارپال را توصیه می‌کند. جراحی باید به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته شود، اگرچه می‌تواند به طور کامل علائم شما را با حداقل خطر از بین ببرد، بنابراین نباید آن را به عنوان اولین روش در نظر گرفت. هدف از جراحی کاهش فشار بر روی عصب مدیان با بریدن رباط تحت فشار بر روی آن است. با این حال، جراحی تونل کارپال را می‌توان به دو روش آندوسکوپی یا جراحی باز انجام داد.
•    جراحی آندوسکوپی شامل استفاده از یک وسیله با یک دوربین کوچک در انتهای آن (اندوسکوپ) است که از طریق یک برش کوچک در مچ دست یا دست شما وارد می‌شود. آندوسکوپ می‌تواند داخل تونل کارپال را ببیند و رباط مشکل‌دار را برش دهد.
•    جراحی آندوسکوپی معمولاً منجر به کمترین درد و سریع‌ترین بهبودی می‌شود.
•    جراحی باز شامل ایجاد یک برش بزرگتر در کف دست و روی مچ دست به منظور بریدن رباط مشکل ساز است که عصب را آزاد می‌کند.
•    خطرات جراحی عبارتند از: آسیب عصبی، عفونت و تشکیل بافت اسکار است.

پس از جراحی (که به صورت سرپایی انجام می‌شود)، از شما خواسته می‌شود که اغلب دست خود را بالای قلب خود ببرید و انگشتان خود را حرکت دهید، که تورم را کاهش می‌دهد و از سفتی جلوگیری می‌کند. درد خفیف، تورم و سفتی در کف دست و مچ دست تا ۶ ماه پس از جراحی قابل انتظار است و بهبودی کامل ممکن است یک سال طول بکشد. برای ۲ تا ۴ هفته اول، ممکن است لازم باشد از آتل یا بریس استفاده کنید.
•    علائم اغلب افراد پس از جراحی بسیار بهتر می‌شود، اما بهبودی اغلب آهسته و تدریجی است. به طور متوسط، قدرت دست ۲ ماه پس از جراحی به حالت عادی باز می‌گردد.
•    سندرم تونل کارپال ممکن است گاهی اوقات عود کند (حدود ۱۰٪ مواقع) و ممکن است نیاز به جراحی اضافی داشته باشد.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد