چطور احساس یخ‌زدگی مغز را متوقف کنیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - شما در یک روز گرم در حالی که از یک بستنی یخی خوشمزه لذت می‌برید، ناگهان آن درد آزار دهنده در سر شما ایجاد می‌شود. این درد آزاردهنده که اصطلاحا به آن احساس یخ‌زدگی مغز گفته می‌شود، واقعا افتضاح است. اما خوشبختانه راه‌حل‌هایی برای کمک به آن وجود دارد. خواندن این مقاله را ادامه دهید تا در مورد برخی از نکات و ترفندهایی که می‌توانید برای جلوگیری یا درمان آن سردرد، در تجربه‌های بعدی در هنگام خوردن چیزهای سرد استفاده کنید، بیاموزید.

احساس یخ‌زدگی مغز یک احساس دردناک است و وقتی ایجاد می‌شود که یک ماده سرد پشت گلوی شما را لمس می‌کند و رگ‌های خونی اطراف آن به سرعت در پاسخ محدود می‌شود. هنگامی که رگ‌های خونی دوباره شروع به گشاد شدن می‌کنند، عصب سه قلو را فعال می‌کنند، که احساس را در بیشتر صورت کنترل می‌کند. این می‌تواند مانند یک درد تیز یا چاقو در سینوس‌ها یا پیشانی باشد. احساس یخ‌زدگی مغز در طی چند دقیقه خودبه‌خود فروکش می‌کند.
•    مکانیسمی که باعث یخ‌زدگی مغز می‌شود نیز با میگرن مرتبط بوده است. اگر سردرد شما بعد از ۵ تا ۱۰ دقیقه از بین نمی‌رود، یا اگر دردهای مانند یخ‌زدگی مغز را بدون مصرف چیزهای سرد به دست می‌آورید، به دنبال معالجه پزشکی باشید.

اگر به‌ خاطر گاز زدن یک بستنی یا خوردن یک اسموتی خنک، احساس درد در سرتان کردید، اولین کاری که باید انجام دهید متوقف کردن مصرف آن ماده سرد است.

پس از احساس یخ‌زدگی، می‌توانید با گرم کردن سریع سقف دهان خود، درد انجماد مغز را تسکین دهید (همچنین به آنسقف دهان نرم و سخت گفته می‌شود؛ سقف دهان سخت بخشی از سقف دهان است که استخوان دارد و بخش نرم بدون استخوان است). اگر سریع این کار را انجام دهید، ممکن است بتوانید جریان خون را به مغز خود کاهش دهید.
•    زبان خود را به کام نرم خود لمس کنید. اگر می‌توانید زبان خود را به شکل یک لوله دربایورید، کف زبان خود را به سقف دهان خود فشار دهید. قسمت زیرین زبان شما ممکن است گرمتر از قسمت بالا باشد (بخصوص اینکه احتمالا قسمت بالای زبان شما با ماده سردی که خورده‌اید سرد شده است.)
•    برخی از افراد گزارش کرده‌اند که فشار محکم زبان به سقف دهان، احساس یخ‌زدگی مغز را کاهش می‌دهد، بنابراین سعی کنید فشار اضافی را اعمال کنید!

برای بازگرداندن دمای عادی دهان، نوشیدنی لازم نیست که بسیار گرم باشد، فقط باید دمای آن در دمای اتاق یا کمی بالاتر باشد.
•    مایع را به آرامی بنوشید و کمی آن را در دهان خود نگه دارید. این کار سقف دهان شما را گرم می‌کند.

پس از ایجاد احساس یخ‌زدگی، دستان‌تان را جلوی دهان‌تان قرار دهید و به سرعت در دست‌های خود نفس بکشید. این باعث می‌شود نفس گرم شما به دام بیفتد و دمای داخل دهان را بالا ببرد.

بدیهی است، اطمینان حاصل کنید که دستان شما قبل از انجام این کار تمیز است، اما از آنجا که دمای بدن شما بسیار بیشتر از دمای داخل دهان ناگهان یخ زده است، تماس گرم ممکن است به تسکین درد کمک کند.

احساس یخ‌زدگی مغز معمولاً در مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه به خودی خود یرطرف می‌شود. گاهی اوقات شوک یخ‌زدگی مغز باعث می‌شود که از آن بدتر به نظر برسد، اما اگر انتظار دارید و می‌دانید که می‌آید و می‌رود، لازم نیست یک تجربه آسیب‌زا باشد.

با کمال تعجب، دانشمندان هنوز دقیقاً نمی‌دانند چه عواملی باعث یخ زدن مغز می‌شود، اما تحقیقات اخیر نظریه‌های بسیار خوبی را به آنها داده است. به نظر می‌رسد که وقتی به طور غیر منتظره یک ماده سرد وارد دهان می‌شود، دو مکانیسم در دهان عمل می‌کنند.(به یاد داشته باشید، دمای بدن شما در حدود ۳۷ درجه سانتی‌گراد است، اما دمای ایده‌آل برای بستنی در حدود منفی ۱۲ درجه سانتی‌گراد است!).
•    هنگامی که شما به سرعت یک ماده بسیار سرد را مصرف می‌کنید، به طور غیر منتظره و به سرعت دما را در پشت گلو خود تغییر می‌دهد که در آنجا شریان کاروتید داخلی و شریان مغزی قدامی به هم می‌رسند. این تغییر دما باعث اتساع سریع و انقباض این شریان‌ها می‌شود و مغز شما این مسئله را به عنوان درد تفسیر می‌کند.
•    هنگامی که درجه حرارت در دهان شما به طور غیر‌منتظره‌ای کاهش می‌یابد، بدن شما به سرعت رگ‌های خونی را در منطقه رقیق می‌کند تا از جریان پایدار خون (و گرما) به مغز اطمینان حاصل شود. شریان مغزی قدامی(که در وسط مغز و درست پشت چشمان قرار دارد) برای حمل این خون به مغز بازتر می‌شود. این باز شدن و گسترش ناگهانی شریان و هجوم خون می‌تواند باعث افزایش فشار در جمجمه شود و منجر به احساس سردرد شود.

بدیهی است، شما نمی‌خواهید برای جلوگیری از احساس یخ‌زدگی مغز مصرف غذاهای سرد را رها کنید. در عوض، قبل از اینکه اجازه دهید ماده سقف دهان شما را لمس کند، اجازه دهید ماده کمی بر روی زبان شما گرم شود. مثلا اگر بستنی می‌خورید، از یک قاشق و زاویه مناسب استفاده کنید تا بستنی به سقف دهان شما نرسد.
•    در صورت امکان از نی‌ها در هنگام نوشیدن نوشیدنی‌های سرد خودداری کنید. اگر مجبور به استفاده از نی هستید، آن را از پشت سقف دهان خود زاویه دهید.

خوردن نوشیدنی‌های سرد یا خوردن نصف بستنی در یک لقمه ممکن است سرگرم‌کننده باشد، اما احتمال ایجاد احساس یخ‌زدگی مغز را نیز افزایش می‌دهد. یک توضیح برای این موضوع این است که آهسته‌تر غذا خوردن باعث می‌شود سرما با تغییرات ناگهانی دما بر رهای خونی دهان شما غلبه نکند.

اگر احساس کردید یخ زدگی مغز شروع می‌شود، یا اگر دهانتان خیلی سرد است، یک دقیقه از غذا یا نوشیدنی استراحت کنید تا کام شما دوباره گرم شود.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد