چطور اختلال هذیان را تشخیص دهیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - اختلالات هذیان شامل داشتن باورهای ثابتی است که قطعا نادرست هستند، اما برای فرد مبتلا قابل قبول هستند. علاوه بر این، فرد مبتلا، به آنها به شدت اعتقاد دارد. داشتن یک اختلال هذیان، شکلی از اسکیزوفرنی نیست که اغلب با آن اشتباه گرفته می‌شود. در عوض، هذیان‌ها شامل موقعیت‌هایی می‌شوند که در واقع می‌توانند برای فرد حداقل یک ماه یا بیشتر در مدت زمان رخ دهند و این باورها به طور کلی برای فرد مبتلا طبیعی به نظر می‌رسند. به طور کلی، رفتارهای فرد جدا از عنصر هذیان، عموماً عادی است. انواع مختلفی از اختلالات هذیانی وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به اروتومیک، بزرگ نمایی، حسادت، آزار و اذیت جسمی اشاره کرد. همانطور که در مورد این اختلالات بیشتر می‌آموزید، به یاد داشته باشید که ذهن یک نیروی باورنکردنی است و قادر به تصورات عجیب و غریب بسیاری است که برای فردی که آنها را تصور می‌کند بسیار واقعی به نظر می‌رسد.

هذیان یک باور ثابت است که حتی با وجود شواهد متضاد تغییر نمی‌کند. این بدان معناست که حتی اگر با عقل به فردی که مبتلاست ثابت کنید که باورش اشتباه است، باور او تغییر نخواهد کرد. هنگامی که شما شواهد مختلفی را برای مخالفت با توهم ارائه می‌دهید، این شخص همچنان عقیده خود را تأیید می‌کند.
•    نمونه‌ای از هذیان که عجیب و غریب تلقی می‌شود، این باور است که اندام‌های داخلی فرد با اندام‌های داخلی فرد دیگر بدون وجود هیچ زخم قابل مشاهده یا سایر علائم جراحی جایگزین شده است. نمونه‌ای از یک توهم کمتر عجیب این باور است که پلیس یا مقامات دولتی در حال تماشای فرد هستند و یا از او فیلم می‌گیرند.

اختلال هذیان واقعی یک اختلال خاص است که شامل داشتن هذیان به مدت یک ماه یا بیشتر است. قطعاً در طول دوره اختلال، روان پریشی دیگری مانند اسکیزوفرنی وجود ندارد. معیارهای زیر برای اختلال هذیانی است:
•    داشتن هذیان برای یک ماه یا بیشتر.
•    هذیان‌ها معیارهای اسکیزوفرنی را برآورده نمی‌کند، واین مستلزم آن است که وجود هذیان با سایر نشانگرهای اسکیزوفرنی مانند توهم، گفتار نامنظم، رفتار آشفته، رفتار کاتاتونیک یا کاهش بیان عاطفی همراه باشد.
•    به غیر از هذیان‌ها و جنبه‌های زندگی تحت تأثیر هذیان، عملکرد تأثیری ندارد. فرد همچنان قادر به رفع نیازهای روزانه است. رفتار او عجیب و غریب یا غیرعادی تلقی نمی‌شود.
•    طول مدت هذیان بیشتر از علائم خلقی یا توهمات مرتبط با هذیان است. این بدان معنی است که تغییرات خلقی یا توهم تمرکز برجسته ترین علامت نیست.
•    هذیان ناشی از یک ماده، دارو یا شرایط پزشکی نیست.

چندین اختلال رسمی وجود دارد که می‌تواند توهم یا هذیان یا هر دو را داشته باشد، برخی از این اختلالات شامل اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی، افسردگی، هذیان، و زوال عقل است.

خیالات تجربیاتی هستند که شامل ادراک می‌شوند و محرک خارجی ندارند. آنها همچنین معمولاً شامل یک یا چند حواس از حواس پنج گانه هستند که اغلب شامل شنوایی هستند. خیالات همچنین می‌تواند بصری، بویایی یا لمسی باشد.

اختلالات هذیانی معیارهای اسکیزوفرنی را ندارند. اسکیزوفرنی به نشانگرهای دیگری نیز نیاز دارد، مانند توهم، گفتار نامنظم، رفتار آشفته، رفتار کاتاتونیک یا کاهش بیان عاطفی.

اختلال هذیانی تقریباً ۰.۲٪ از جمعیت را در هر زمانی تحت تأثیر قرار می‌دهد. از آنجایی که اختلال هذیانی اغلب بر عملکرد تأثیر نمی‌گذارد، ممکن است تشخیص اینکه یک فرد دارای اختلال هذیانی است دشوار باشد، زیرا آنها عجیب و غریب یا غیرعادی به نظر نمی‌رسند.

تحقیقات و نظریه‌های گسترده‌ای در مورد علت و سیر هذیان‌ها وجود دارد، اما محققان هنوز یک علت مشخص و قطعی را مشخص نکرده‌اند.

هذیان‌های ارتومانی شامل مضامینی است که فرد دیگری عاشق آن فرد است. معمولاً فردی که اعتقاد بر این است که عاشق آن فرد است، از جایگاه بالاتری برخوردار است، مانند یک فرد مشهور یا رئیس. اغلب، این شخص مبتلا، سعی می‌کند با فردی که معتقد است عاشق او است تماس برقرار کند. حتی می‌تواند باعث تعقیب یا خشونت شود.
•    معمولاً هذیان‌های شهوانی رفتاری مسالمت آمیز دارند. اما گاهی اوقات افراد مبتلا به هذیان می‌توانند تحریک پذیر، پرشور یا حسود شوند.
•    رفتارهای رایج برای مبتلایان به اروتومانی عبارتند از:
•    این باور که هدف توهم او سعی در ارسال پیام‌های رمزگذاری شده برای او دارد، مانند انواع خاصی از زبان بدن یا کلمات.
•    او ممکن است در تعقیب کردن یا برقراری تماس با موضوع هذیان شرکت کند، مانند نوشتن نامه، ارسال متن یا ایمیل. او ممکن است این کار را انجام دهد حتی اگر تماس ناخواسته باشد.
•    این باور دائمی وجود دارد که فرد موضوع هذیان همچنان عاشق اوست حتی با وجود شواهد مخالف مانند دستور منع.
•    این نوع خاص از هذیان در زنان شایع‌تر از مردان است.

هذیان‌های بزرگ نمایی، هذیان هایی با مضمون داشتن استعداد، بینش یا کشف ناشناخته‌ها هستند. افراد دارای هذیان‌های بزرگ به منحصر به فرد بودن خود مانند داشتن نقش مهم یا سایر قدرت‌ها یا توانایی‌ها متقاعد می‌شوند.
•    آنها همچنین ممکن است خود را یک سلبریتی مشهور بدانند یا فکر کنند که چیزی متعصبانه مانند ماشین زمان اختراع کرده‌اند.
•    برخی از رفتارهای رایج برای کسانی که هذیان‌های بزرگ را تجربه می‌کنند ممکن است شامل رفتارهای به ظاهر مباهات آمیز یا اغراق آمیز باشد و ممکن است به عنوان تحقیرآمیز ظاهر شوند.
•    علاوه بر این، این شخص ممکن است در مورد اهداف یا رویاهای خود تکانشی و غیر واقعی به نظر برسد.

توهمات حسود مضمون مشترک خیانت همسر یا معشوق را دارد. در این نوع هذیان، شخص یقین دارد که شریک زندگی او با کسی رابطه دارد. گاهی اوقات افراد مبتلا به این نوع هذیان، رویدادها یا تجربیات خاصی را کنار هم می‌گذارند و به این نتیجه می‌رسند که دلیلی بر خیانت است.
•    رفتارهای رایج در کسانی که توهمات حسادت دارند شامل خشونت در رابطه، تلاش برای محدود کردن فعالیت‌های شریک زندگی خود، یا تلاش برای نگه داشتن شریک زندگی خود در خانه است. در واقع، این نوع هذیان، بیشترین ارتباط را با خشونت دارد و اغلب یک انگیزه رایج برای قتل است.

هذیان‌های آزاردهنده شامل مضامینی است که فرد علیه آنها مورد توطئه قرار می‌گیرد، فریب می‌خورد، جاسوسی می‌شود، دنبال می‌شود یا مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرد. گاهی از این نوع هذیان به عنوان هذیان پارانوئید یاد می‌شود و شایعترین نوع هذیان است. گاهی اوقات افراد مبتلا به هذیان‌های آزاری بدون داشتن توانایی مشخص کردن علت، احساس مبهمی از آزار و اذیت را تجربه می‌کنند.
•    آنها حتی توهین‌های کوچک را  اغراق آمیز می‌کنند و به عنوان تلاشی برای فریب خوردن یا آزار می‌بینند.
•    رفتارهای افرادی که دارای توهمات آزاردهنده هستند ممکن است شامل عصبانیت، مراقبت، رنجش یا مشکوک بودن باشد.

هذیان‌های جسمی هذیان‌هایی هستند که بدن و حواس را درگیر می‌کنند. این می‌تواند شامل هذیان در مورد ظاهر، بیماری یا هجوم باشد.
•    نمونه‌های متداول هذیان‌های جسمی عبارتند از این باور که بدن بوی بدی می‌دهد، یا اینکه بدن با حشرات موجود در پوست آلوده است. هذیان جسمانی همچنین می‌تواند شامل این باور باشد که ظاهر فیزیکی فرد زشت است یا اینکه بخشی از بدن به درستی کار نمی‌کند.
•    رفتارهای کسانی که هذیان جسمی را تجربه می‌کنند معمولاً مختص هذیان است. به عنوان مثال، فردی که از هجوم حشرات متقاعد شده است ممکن است به طور مداوم با یک متخصص پوست مشورت کند و از مراقبت‌های روانپزشکی خودداری کند، زیرا نیازی به آن نمی‌بیند.

یک باور هذیانی ممکن است تا زمانی که فرد شروع به بحث در مورد اعتقادات خود کند یا اینکه چگونه باورهای او ممکن است بر روابط یا کار او تأثیر بگذارد شناخته نشود.
•    گاهی اوقات، ممکن است رفتار غیرعادی را تشخیص دهید که نشان دهنده یک توهم است. به عنوان مثال، یک توهم ممکن است به دلیل انتخاب‌های غیر معمول روزانه مانند عدم تمایل به همراه داشتن تلفن همراه در صورتی که معتقدند توسط دولت تحت نظر هستند، آشکار شود.
•    از به چالش کشیدن فرد در مورد توهمات خود اجتناب کنید. این در واقع می‌تواند آنها را تشدید کند یا باعث شود که آنها کمتر به دنبال درمان باشند.

اختلالات هذیانی شرایط جدی هستند که نیاز به درمان توسط متخصصان سلامت روان دارند. اگر فکر می‌کنید یکی از عزیزان دچار توهم است، می‌تواند به دلیل انواع مختلفی از اختلالات باشد، بنابراین مهم است که فوراً آنها را به یک متخصص برسانید.
•    مهم است که به یاد داشته باشید که فقط یک متخصص دارای مجوز می‌تواند فردی را که مبتلا به اختلال هذیانی تشخیص دهد. حتی متخصصان دارای مجوز، مصاحبه گسترده‌ای شامل بررسی علائم، سابقه پزشکی و روانپزشکی و سوابق پزشکی به منظور شناسایی دقیق اختلال هذیانی انجام می‌دهند.
•    تشخیص اختلال هذیان می‌تواند دشوار باشد، زیرا متخصص سلامت روان باید ثابت کند که چیزهایی که بیمار تجربه می‌کند واقعاً اتفاق نمی‌افتد. داشتن دوستان یا خانواده‌ای که می‌توانند وارد عمل شوند و مسائل را روشن کنند، می‌تواند بسیار مفید باشد، اما هنوز هم چالش برانگیز است.

روان درمانی برای اختلالات هذیانی شامل ایجاد یک رابطه قابل اعتماد با یک درمانگر است که می‌توان بر اساس آن تغییرات رفتاری ایجاد کرد، مانند بهبود در روابط یا مشکلات کاری که تحت تأثیر هذیان‌ها قرار می‌گیرد. علاوه بر این، هنگامی که تغییرات رفتاری پیشرفت کرد، درمانگر به مقابله با هذیان‌ها کمک می‌کند، که از کوچک‌ترین و کم‌اهمیت‌ترین آنها برای فرد شروع می‌شود.
•    این نوع درمان می‌تواند طولانی باشد و ۶ ماه تا یک سال طول بکشد تا شاهد پیشرفت باشیم.

درمان اختلال هذیان معمولاً شامل استفاده از داروهای ضد روان پریشی است. داروهای ضد روان پریشی نشان داده است که در ۵۰ درصد مواقع به بیماران کمک می‌کند تا از علائم رهایی پیدا کنند، در حالی که ۹۰ درصد حداقل بهبود علائم را نشان دادند.
•    رایج‌ترین داروهای ضد روان پریشی مورد استفاده برای درمان اختلالات هذیانی شامل پیموزاید و کلوزاپین است. اولانزاپین و ریسپریدون نیز استفاده شده است.
•    گاهی اوقات وادار کردن بیماران به مصرف داروهایشان می‌تواند چالش برانگیز باشد. از آنجایی که آنها معتقدند تجربیاتشان واقعی است، اغلب در برابر درمان، به ویژه به صورت سرپایی، بسیار مقاوم هستند.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد