چطور یخ‌زدگی را درمان کنیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - یخ‌زدگی زمانی رخ می‌دهد که گوشت به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در دمای سرد یخ می‌زند. سرمازدگی بیشتر در انگشتان دست، انگشتان پا، بینی، گوش‌ها، گونه‌ها و چانه دیده می‌شود. در موارد شدید، می‌تواند منجر به قطع قسمت‌های آسیب دیده شود. در بیشتر موارد، فقط پوست منجمد می‌شود (معروف به یخ زدگی) اما در موارد شدید، بافت مرده عمیق‌تر می‌شود و باید با ظرافت مورد استفاده قرار گیرد. یخ‌زدگی نیاز به مراقبت دقیق پزشکی دارد تا آسیب به حداقل برسد و احتمال آسیب بیشتر کاهش یابد.

سرمازدگی(Frostnip) همان یخ‌زدگی(Frostbite) نیست، اما می‌تواند قبل از آن باشد. در سرمازدگی کریستال‌های یخ در سطح پوست شکل می‌گیرند، نه مانند یخ‌زدگی در داخل بافت. رگ‌های خونی در پوست به شدت منقبض می‌شوند و باعث رنگ پریدگی یا قرمز شدن نواحی می‌شوند. ممکن است احساس بی‌حسی، درد، یا گزگز یا سوزن سوزن شدن در ناحیه داشته باشید. با این حال، پوست باید به طور معمول به فشار بدون بی‌حسی جدی پاسخ دهد و باید بافت طبیعی خود را حفظ کند. علائم با گرم کردن مجدد برطرف می‌شود.
•    سرمازدگی ممکن است کودکان را سریعتر از بزرگسالان تحت تاثیر قرار دهد. یخ زدگی معمولاً اندام‌هایی مانند گوش، بینی، انگشتان دست، انگشتان پا و گونه‌ها را درگیر می‌کند.

اگرچه ممکن است ظاهری احساس نشود، اما سرمازدگی سطحی به این دلیل با این نام خوانده می‌شود زیرا آسیب را می‌توان با درمان معکوس کرد. این وضعیت جدی‌تر ازسرمازدگی است و می‌توان آن را با بی‌حسی، پوست سفید یا زرد مایل به خاکستری با لکه‌های قرمز، درد یا ضربان، و پوست کمی سفت یا متورم تشخیص داد.
•    احتمال از بین رفتن بافت با یخ‌زدگی سطحی کمتر است. برخی از افراد مبتلا به سرمازدگی سطحی ممکن است در عرض ۲۴ ساعت تاول‌هایی با مایع شفاف ایجاد کنند. اینها معمولاً در انتهای یا نوک ناحیه آسیب دیده قرار دارند و منجر به از دست دادن بافت نمی‌شوند.

یخ‌زدگی شدید خطرناک‌ترین شکل سرمازدگی است. در موارد یخ‌زدگی شدید پوست رنگ پریده به نظر می‌رسد و مومی شکل احساس می‌شود و به طور غیرمعمول سفت می‌شود و احساس بی‌حسی در ناحیه آسیب دیده از بین می‌رود. در برخی موارد، بافت یخ زده شدید ممکن است تاول‌هایی روی پوست داشته باشد که ممکن است خون در آنها وجود داشته باشد، یا علائم قانقاریا (پوست مرده خاکستری/سیاه) دیده شود.
•    شدیدترین شکل یخ‌زدگی تا عضله و استخوان گسترش می‌یابد و می‌تواند منجر به مرگ پوست و بافت‌ها شود. خطر از دست دادن بافت با این نوع، بالا است.

اگر بتوانید ظرف دو ساعت به بیمارستان یا بخش اورژانس بروید، نباید خودتان سعی کنید سرمازدگی را درمان کنید. اگر نمی‌توانید از سرما خارج شوید، اگر منطقه در خطر یخ زدن مجدد است، سعی نکنید دوباره آن را گرم کنید. چرخه انجماد-ذوب-انجماد-ذوب باعث آسیب بیشتر به بافت شما می‌شود تا اینکه اجازه دهد به سادگی منجمد بماند.
•    اگر بیش از دو ساعت با درمان دارویی فاصله دارید، می‌توانید درمان را خودتان شروع کنید. هر سه حالت - سرمازدگی، یخ زدگی سطحی و یخ زدگی شدید - یک روش اساسی برای «درمان صحرایی» (دور از بیمارستان) دارند.

به محض اینکه متوجه یخ‌زدگی در بدن خود شدید (معمولاً در انگشتان دست، انگشتان پا، گوش‌ها و بینی)، باید اقدامات لازم را برای گرم کردن آنها انجام دهید. انگشتان و دست‌ها را در زیر بغل خود فرو کنید و دست‌های خشک شده با دستکش را روی صورت، انگشتان پا یا سایر نواحی بدن خود نگه دارید تا گرما اضافه شود. اگر ناحیه پوشیده شده است، لباس‌های خیس خود را در بیاورید زیرا این لباس‌ها از افزایش دمای شما جلوگیری می‌کند.

اگر از یخ‌زدگی سطحی تا شدید رنج می‌برید، فرآیند گرم کردن مجدد ممکن است دردناک باشد. برای جلوگیری از رنج بیشتر از سوی خود، یک مسکن NSAID (داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی) مانند ایبوپروفن مصرف کنید. با این حال، آسپرین مصرف نکنید، زیرا ممکن است بدن شما را از بهبودی موثر باز دارد. دستورالعمل‌های بطری را برای مقادیر دوز دنبال کنید.

یک لگن یا کاسه را با آب با دمای بین ۴۰ تا ۴۲ درجه سانتیگراد پر کنید. آب با دمای ۴۰.۵ درجه سانتیگراد ایده‌آل در نظر گرفته شده است. از دمای بالاتر از اینها استفاده نکنید، زیرا ممکن است پوست را بسوزاند و تاول ایجاد کند. اگر در دسترس است، صابون آنتی باکتریال را به آب اضافه کنید تا از عفونت جلوگیری شود. ناحیه آسیب دیده را به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در زیر آب قرار دهید.
•    اگر دماسنج در دسترس ندارید، آب را با قرار دادن ناحیه آسیب ندیده مانند دست یا آرنج در آب آزمایش کنید. باید بسیار گرم باشد، اما همچنان قابل تحمل باشد. اگر آب به شدت داغ است، آب را کمی خنک کنید.
•    در صورت امکان، از آب در گردش به جای ساکن استفاده کنید. حمام گردابی ایده‌آل است، اما حتی استفاده از آب جاری نیز کارساز است.
•    اجازه ندهید قسمت یخ زده با اطراف کاسه یا ظرف تماس پیدا کند. این می‌تواند باعث آسیب به پوست شود.

با آب شدن ناحیه، ممکن است درد شدیدی را تجربه کنید. با این حال، ادامه گرم کردن مجدد منطقه تا زمانی که به طور کامل آب شود، مهم است. اگر فرآیند گرم کردن مجدد را خیلی زود متوقف کنید، ممکن است آسیب بیشتری وارد کنید.
•    برای یخ‌زدگی شدید، ممکن است لازم باشد منطقه را تا یک ساعت گرم کنید.

از گرمای خشک مانند بخاری، شومینه یا پدهای گرمایشی استفاده نکنید
کنترل این منابع گرمایی بسیار دشوار است و گرمای تدریجی مورد نیاز برای درمان سرمازدگی را تامین نمی‌کند. آنها همچنین می‌توانند باعث سوختگی شوند.
•    به یاد داشته باشید که ناحیه یخ زده بی‌حس می‌شود و شما نمی‌توانید دما را اندازه گیری کنید. منابع گرمای خشک را نمی‌توان به دقت پایش کرد.

همانطور که پوست شما شروع به گرم شدن مجدد می‌کند، باید احساس سوزن سوزن شدن و سوزش کنید. ناحیه یخ‌زده باید صورتی یا قرمز، اغلب لکه‌دار شود و بافت و احساس منظمی را به دست آورد. پوست شما نباید متورم یا تاول بزند. اینها علائم آسیب بیشتر هستند که باید فوراً توسط پزشک درمان شوند. علاوه بر این، اگر پوست شما بعد از چند دقیقه در آب گرم اصلاً تغییر نکند، ممکن است آسیب قابل توجهی وجود داشته باشد که پزشک شما باید آن را درمان کند.
•    در صورت امکان از ناحیه آسیب دیده عکس بگیرید. این به پزشک کمک می‌کند تا پیشرفت سرمازدگی را پیگیری کند و تشخیص دهد که آیا با درمان بهبود می‌یابد یا خیر.

به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید، اما در این روند از تشدید سرمازدگی خودداری کنید. پوست یخ‌زده را مالش ندهید یا چروک نکنید، از تحرک زیاد خودداری کنید و اجازه ندهید که این ناحیه دوباره تحت تأثیر سرمای شدید قرار گیرد.
•    اجازه دهید نواحی گرم شده با هوا خشک شوند یا به آرامی با یک حوله تمیز خشک شوند، اما آنها را مالش ندهید.
•    خودتان محل را بانداژ نکنید. هیچ مدرکی مبنی بر بستن ناحیه سرمازده قبل از درمان مناسب وجود ندارد و بانداژ ممکن است در تحرک شما اختلال ایجاد کند.
•    ناحیه سرمازده را ماساژ ندهید. این می‌تواند باعث آسیب بافتی بیشتر شود.
•    برای کمک به کاهش تورم، ناحیه را بالا ببرید.

بسته به شدت سرمازدگی، درمانی که از پزشکتان دریافت می‌کنید ممکن است متفاوت باشد. آب درمانی رایج‌ترین است، اما در موارد شدید جراحی انجام می‌شود. اگر از سرمازدگی شدید رنج می‌بردید، ممکن است پزشک شما به قطع عضو به عنوان یک گزینه درمانی محدود شود، اما این تصمیم تنها ۱ تا ۳ ماه پس از مواجهه اولیه، زمانی که میزان کامل آسیب بافتی مشخص شد، گرفته می‌شود.
•    پزشک شما اطمینان حاصل می‌کند که گرم کردن مجدد مناسب انجام شده است و هر «بافت غیرقابل زنده ماندن» یا بافتی را که قابل ترمیم نبوده ارزیابی می‌کند. وقتی درمان‌های شما تمام شد و آماده مرخصی از بیمارستان یا بخش اورژانس هستید، پزشک ناحیه آسیب‌دیده را پانسمان می‌کند و دستورالعمل‌های خاصی را برای اقدامات احتیاطی که باید در حین بهبودی انجام دهید ارائه می‌کند. این بسته به شدت سرمازدگی شما متفاوت خواهد بود.
•    اگر سرمازدگی شدید دارید، ممکن است پزشک انتقال شما را برای درمان به بخش سوختگی توصیه کند.
•    اگر سرمازدگی متوسط یا شدید دارید، باید ظرف ۱ تا ۲ روز پس از خروج از بیمارستان یا بخش اورژانس با پزشک خود پیگیری کنید. شرایط بسیار شدید نیاز به پیگیری بیشتر در ۱۰ روز و ۲ تا ۳ هفته دارد.

از آنجایی که پوست شما در اثر سرمازدگی آسیب دیده است، با شروع بهبودی در خطر آسیب بیشتر است. احتمالاً در حین بهبودی نیز مقداری درد و التهاب را تجربه خواهید کرد. استراحت کافی داشته باشید و در مورد موارد زیر با پزشک خود صحبت کنید:
•    استفاده از آلوئه‌ورا؛ مطالعات نشان می‌دهد که استفاده از کرم آلوئه‌ورا خالص در مناطق آسیب دیده ممکن است به جلوگیری از آسیب بیشتر پوست و افزایش بهبود بافت کمک کند.
•    مدیریت تاول‌ها؛ احتمالاً هنگام بهبودی پوست شما تاول می‌زند. تاول‌هایی را که ظاهر می‌شوند نترکانید. از پزشک خود بپرسید که چگونه با آنها رفتار کند تا زمانی که خود به خود بشکنند.
•    مدیریت درد؛ پزشک شما احتمالا ایبوپروفن را برای کمک به مدیریت درد و التهاب تجویز می‌کند. آن را مطابق دستور بگیرید.
•    جلوگیری از عفونت؛ به خصوص در موارد شدید، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند. مهم است که دوره کامل آنتی بیوتیک‌ها را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید.
•    راه نرفتن؛ اگر سرمازدگی پاها یا انگشتان پا را تحت تأثیر قرار داده است، هنگام بهبودی باید از راه رفتن روی آنها خودداری کنید. راه رفتن در مناطق سرمازده می‌تواند باعث آسیب بیشتر شود. از پزشک خود در مورد ویلچر یا گزینه‌های دیگر سوال کنید.

برای اطمینان از بهبودی کامل و جلوگیری از آسیب بیشتر، باید ناحیه آسیب دیده را از قرار گرفتن در معرض سرمای بیشتر به مدت ۶ تا ۱۲ ماه محافظت کنید.
•    برای جلوگیری از وقوع سرمازدگی در آینده، زمان خود را در خارج از منزل در هوای بسیار سرد محدود کنید، به خصوص اگر باد یا مرطوب باشد.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد