چگونه یبوست را درمان کنیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - یبوست می‌تواند ناامید‌کننده و دردناک باشد، اما با درمان‌های سریع و طبیعی خانگی می‌توانید تسکین پیدا کنید. در بیشتر موارد، یبوست به این دلیل اتفاق می‌افتد که شما به اندازه‌ی کافی فیبر نمی‌خورید، بدن‌تان کمبود آب دارد و یا به اندازه‌ی کافی ورزش نمی‌کنید. علاوه بر این، برخی از داروها خود می‌توانند باعث یبوست شوند. برای رفع سریع و طبیعی یبوست، رژیم غذایی و سبک زندگی را تغییر دهید تا از حرکات سالم روده حمایت کنید. اما اگر درد، خونریزی یا یبوست مداوم را تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید.

 

مدفوع خشک و سخت یک دلیل شایع در یبوست است، بنابراین هرچه آب بیشتری بخورید، عبور مدفوع راحت‌تر خواهد بود. مردان باید روزانه حداقل 3 لیتر و زنان باید حداقل ۲.۲ مایعات بنوشند. در صورتی که یبوست را تجربه می‌کنید، از نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکلی خودداری کنید. نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه و سودا، و همچنین الکل، ادرارآور هستند. این مواد از طریق افزایش ادرار، بدن شما را کم آب می‌‌کند که این ممکن است یبوست را بدتر کند. ‌‌‌‌‌‌مایعات دیگر مانند آب میوه‌ها، آب زلال و چای‌های گیاهی منابع خوبی برای مایعات هستند. از چای‌های کا‌فئین‌دار خودداری کنید. آب گلابی و سیب مسهل‌کننده‌های طبیعی ملایم هستند.

 

فیبر یک ملین طبیعی است که میزان آب مدفوع شما را افزایش می‌دهد و به سفت نشدن آن کمک می‌کند. همچنین به سریع‌تر ویکدست شدن حرکت از طریق روده بزرگ کمک می‌کند. تغییر ناگهانی فیبر باعث ایجاد گاز و نفخ می‌شود، بنابراین به تدریج میزان فیبر غذایی را در طی چند وعده‌ی غذایی افزایش دهید. کارشناسان توصیه می‌کنند هر روز حداقل ۲۰ تا ۳۵ گرم فیبر مصرف کنید. فیبر می‌تواند میزان جذب داروها را کاهش دهد، بنابراین حداقل تا یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از خوردن فیبر دارو مصرف نکنید.
برخی از مواد غنی از فیبر عبارتند از:
•    انواع توت‌ها و میوه‌های دیگر به ویژه آن‌هایی که پوست خوراکی دارند مانند سیب و انگور.
•    سبزیجات سبز تیره و برگ‌دار مانند کولارد سبز، خردل و سبزی چغندر و همچنین لوبیای سوئیسی.
•    سایر سبزیجات مانند کلم بروکلی، اسفناج، هویج، گل‌کلم، جوانه بروکسل، کنگر فرنگی و لوبیا سبز.
•    لوبیا و حبوبات دیگر مانند لوبیا، نخود، پنتو، لیما و لوبیای سفید و همچنین عدس و لوبیا چشم‌بلبلی.
•    به دنبال غلات کامل و فرآوری نشده، دانه‌های کامل مانند برنج قهوه‌ای، پاپ‌کورن، جو دوسر فولادی و جو، نان با آرد سبوس‌دار، غلیظ و بدون غلات باشید.
•    دانه‌ها و آجیل مانند کدو تنبل، کنجد، آفتابگردان یا دانه‌ی کتان و همچنین مغز بادام ، گردو و گردوی آمریکایی.

 

آلوها فیبر بالایی دارند. آن‌ها همچنین حاوی سوربیتول، یک قند شل‌کننده‌ی مدفوع هستند که به طور طبیعی به رفع یبوست کمک می‌کند. سوربیتول یک محرک خفیف روده است که به افزایش حرکت مدفوع کمک می‌کند و خطر یبوست را کاهش می‌دهد. می‌توانید آب‌آلو هم امتحان کنید ولی تاثیر خود آلو بیشتر است. ۱۰۰ گرم آلو دارای ۱۴.۷ گرم سوربیتول است. در حالی که ۱۰۰ گرم آب آلو ۶.۱ گرم سوربیتول دارد. 
•    در مصرف آلو زیاده‌روی نکنید، زیرا آلوها باید طی چند ساعت کار خود را شروع کنند. مصرف زیادی آلو ممکن است شما را دچار اسهال کند.

 

پنیر و لبنیات معمولاً حاوی لاکتوز هستند که بسیاری از افراد به آن بسیار حساس هستند. این لاکتوز برای بعضی از افراد می‌تواند باعث گاز، نفخ و یبوست شود. اگر با یبوست مشکل دارید، تا زمانی که احساس بهتری پیدا کنید، پنیر، شیر و محصولات لبنی را از رژیم غذایی خود قطع کنید. ماست، به ویژه ماست حاوی پروبیوتیک از این مقوله مستثنا است. چندین گیاه وجود دارد که خاصیت ملینی دارند و مدفوع را نرم می‌کنندکه شامل پسیلیوم، بذرکتان و شنبلیله است. اغلب می‌توانید این مکمل‌ها را به شکل کپسول، قرص و پودر در فروشگاه‌های موادغذایی و داروخانه‌ها پیدا کنید. برخی نیز ممکن است به عنوان چای در دسترس باشند. ممکن است پسیلیوم در بعضی از افراد باعث گاز یا گرفتگی شود. تخم‌کتان برای یبوست و اسهال استفاده می‌شود. تخم‌کتان فیبر و اسیدهای چرب امگا ۳ را فراهم می‌کند. تخم کتان برای افرادی که اختلالات خونریزی، انسداد روده یا فشار خون بالا دارند توصیه نمی‌شود. اگر باردار یا شیرده هستید، از تخم کتان استفاده نکنید. 

 

هنگامی که یبوست دارید، روغن کرچک می‌تواند به تحریک روده‌ی شما کمک کند. همچنین می‌تواند روده‌ی شما را روغن‌کاری کند تا مدفوع راحت‌تر خارج شود. به طور کلی روغن کرچک بی‌خطر است، ولی باید به مقدار توصیه‌شده مصرف شود. در صورت بروز آپاندیس یا انسداد روده باید با پزشک خود مشورت کنید. اگر باردار هستید از روغن کرچک استفاده نکنید. مصرف بیش از حد روغن کرچک می‌تواند باعث گرفتگی شکم، سرگیجه، غش، تهوع، اسهال، تنگی نفس، درد قفسه‌ی سینه و سفت شدن در گلو شود.
•    توجه داشته باشید که روغن ماهی ممکن است باعث یبوست شود. مگر در مواردی که پزشک توصیه کرده باشد، مکمل‌های روغن ماهی را برای یبوست مصرف نکنید.

 

منیزیم در رفع یبوست بسیار مؤثر است و کمک می‌کند تا آب را به روده بکشد و مدفوع را نرم کند تا بتواند از طریق روده حرکت کند. قبل از مصرف مکمل‌های منیزیم با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است با داروهایی مانند آنتی بیوتیک‌ها، شل‌کننده‌های عضلانی و داروهای فشار خون تداخل پیدا کند. منابع غذایی مانند کلم بروکلی و حبوبات حاوی منیزیم هستند.
•    سیترات‌منیزیم در قرص‌ها و مکمل‌های خوراکی موجود است. دوز توصیه شده را مطابق با بسته مشخص کنید و با هر دوز یک لیوان آب کامل بنوشید. 
•    هیدروکسید منیزیم که به عنوان شیر منیزی نیز شناخته می‌شود، در درمان یبوست مؤثر است.

ماست حاوی پروبیوتیک است که محیط مناسبی را برای دستگاه گوارش، برای سالم ماندن و برنامه‌ریزی منظم، ایجاد می‌کند. تصور می‌شود باکتری‌های موجود در ماست پروبیوتیک، میکرو فلورهای روده را تغییر می‌دهد. سایر غذاهای تخمیر شده و کشت‌شده مانند کومبوچا، کیمچی و کلم‌ترش نیز حاوی باکتری‌های مفیدی هستند که ممکن است به هضم غذا کمک کرده و یبوست را تسکین دهد.

 

غذاهای فرآوری شده و فست فودها می‌توانند به ایجاد یبوست مزمن کمک کنند. این غذاها غالباً دارای چربی و فیبر کم هستند و مواد مغذی ندارند. 
برخی از این مواد غذایی عبارتند از:
•    دانه‌های فرآوری‌شده یا غنی شده؛ نان سفید، شیرینی، بسیاری از پاستا و غلات صبحانه که اغلب شامل آردهایی هستند که مقدار زیادی از فیبر و ارزش غذایی آن‌ها برداشته شده‌ است. به جای آن به دنبال غلات کامل بگردید.
•    هله‌هوله‌ها؛ غذاهایی که چربی و قند زیادی دارند، می‌توانند باعث یبوست شوند. بدن سعی می‌کند کالری لازم را از چربی بدست آورد که این باعث کندشدن هضم خواهد شد. 
•    سوسیس، گوشت قرمز و کالباس حاوی مقدار زیادی چربی و نمک هستند. به دنبال گوشت‌های بدون چربی مانند ماهی، مرغ و بوقلمون باشید.
•    چیپس سیب‌زمینی، سیب‌زمینی سرخ‌شده و غذاهای مشابه مواد غذایی زیادی ارائه نمی‌دهند و فیبر بسیار کمی دارند. به جای آن سیب‌زمینی کبابی بو داده یا پخته شده را جستجو کنید.

 

عدم ورزش ممکن است باعث ضعف در روده‌ی شما شود، به همین دلیل عبور منظم مدفوع را دشوار می‌کند. سبک زندگی بی‌تحرک می‌تواند بر هضم غذا تأثیر بگذارد و باعث یبوست شود. حداقل ۳ یا ۴ بار در هفته ورزش کنید.

 

بدن شما هنگام آماده شدن برای حرکات روده، به شما اطلاع می دهد. طیف گسترده‌ای از فرکانس‌های حرکت روده وجود دارد که طبیعی تلقی می‌شوند. بسیاری از افراد به طور متوسط ۱ یا ۲ حرکات روده در روز و برخی دیگر فقط هفته‌ای 3 بار انجام می‌دهند. تا زمانی که بدن‌تان احساس ناراحتی ندارد، نیازی به نگرانی ندارید. یبوست در صورتی ایجاد یا تشدید می‌شود که بدن شما نیاز به دفع مدفوع داشته باشد و شما مانع از آن شوید. به تأخیر انداختن حرکت روده، عبور آن را دشوارتر خواهد کرد.

 

استفاده بیش از حد از ملین‌ها، به ویژه ملین‌های محرک، می‌تواند باعث شود که بدن شما به آن‌ها وابسته شود. هر روز از ملین استفاده نکنید. اگر یبوست مزمن دارید‌، برای درمان‌های جایگزین با پزشک خود مشورت کنید. ملین‌های حاوی پلی‌اتیلن‌گلیکول معمولاً برای استفاده طولانی‌مدت نسبت به سایر موارد، ایمن‌تر هستند.

چندین موقعیت یوگا وجود دارد که با آن می‌توانید روده‌ی خود را تحریک کرده و بدن‌تان را در موقعیت راحت قرار دهید تا روده را تحریک کند. آن‌ها می‌توانند فشار داخلی روی روده شما را افزایش داده و به روده‌ها کمک کنند تا مدفوع راحت‌تر حرکت کند. از جمله‌ی این موارد عبارتند از:
•    در حالت نشسته، زانوها را خم کرده و کف پاهای خود را به هم بچسبانید و با دستان‌تان کف پا را بگیرید. در این حالت به جلو خم شوید تا پیشانی شما کف را لمس کند. ۵ تا ۱۰ بار نفس بکشید.
•    در حالت خوابیده، پاهای خود را به سمت خود بکشید. یک زانو را به سمت قفسه‌ی سینه خود بیاورید و آن را با دستان خود نگه دارید. این حالت را برای 5 تا ۱۰ نفس نگه دارید، سپس با پای دیگر آن را تکرار کنید.
•    در حالت ایستاده، پاهای خود را صاف نگه دارید و از کمر خم شوید طوری که دستان‌تان به پاها برسد. ۵ تا ۱۰ نفس ادامه دهید.

 

روغن معدنی مایع مدفوع شما را با یک لایه‌ی روغنی ضدآب پوشش می‌دهد که به مدفوع کمک می‌کند رطوبت را حفظ کرده و از طریق روده‌ی بزرگ هموار حرکت کند. معمولاً برای مصرف، با مایعاتی مثل شیر، آب‌میوه یا آب ترکیب می‌شود. در صورت وجود هر یک از شرایط زیر، روغن معدنی مصرف نکنید یا با پزشک مشورت کنید: آلرژی غذایی یا دارویی، بارداری، نارسایی قلبی، آپاندیس، درد معده، حالت تهوع یا استفراغ، خونریزی روده یا مشکلات کلیوی. سایر ملین‌ها را همزمان با روغن معدنی مصرف نکنید، مگر اینکه به دستور پزشک باشد.
•    روغن معدنی را به کودکان کمتر از ۶ سال ندهید. روغن معدنی را به طور مرتب مصرف نکنید. استفاده‌ی منظم می‌تواند باعث وابستگی به اثر ملین آن شود. همچنین می‌تواند مانع از جذب کافی ویتامین های A ، D ، E و K شود. مصرف بیش از حد می‌تواند عوارض جانبی جدی از جمله درد شکم، اسهال‌، حالت تهوع و استفراغ ایجاد کند.

این می‌تواند نشانهی این باشد که شما یک بیماری جدیتر از یبوست دارید. اگر هر یک از علائم زیر را دارید، به پزشک مراجعه کنید.
•    خونریزی از روده 
•    مشاهده‌ی خون در مدفوع 
•    درد مداوم در شکم 
•    نفخ
•    مشکل در انتقال گاز
•    استفراغ
•    درد پایین کمر
•    تب

 

ممکن است شما به ملین های قویتری نیاز داشته باشید که از طریق نسخه موجود هستند. پزشک شما می‌تواند درمانی را برای شما ارائه دهد که در دسترس نیست.

اگر چندین روز در هفته و به مدت بیش از ۳ هفته یبوست را تجربه کرده‌اید، پس یبوست مزمن دارید. پزشک می‌تواند تشخیص دهد که چرا در این اوقات یبوست دارید؟

 

یبوست یک مسئله‌ی عادی است که اگر تغییراتی در رژیم یا شیوه‌ی زندگی خود ایجاد کنید، از بین خواهد رفت. حتی اگر مشکل جدی ندارید، بهتر است در مورد تاریخچه‌ی پزشکی و خانوادگی خود با پزشک‌تان صحبت کنید. آن‌ها می‌توانند به شما در تشخیص علائم یک بیماری جدی کمک کنند تا بتوانید آن را زود درمان کنید.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد