رسوایی فولکس‌واگن هنوز به پایان نرسیده است!
مجله علمی ایلیاد - ماه سپتامبر ۲۰۱۸ برای صنعت خودروی آلمان ماهی کاملاً برقی بود. مرسدس بنز، اولین شاسی‌بلند کاملاً برقی خود را معرفی کرد. بی‌ام‌دبلیو استراتژی خود درباره‌ی خودروهای برقی را با معرفی یک خودروی مفهومی نشان داد. آئودی نیز با معرفی ای-ترون به عنوان اولین ماشین کاملاً برقی خود، از این قافله عقب نماند. گردهمایی آئودی در سانفرانسیسکو دوست داشتنی نبود، مخصوصاً اگر وقایع سه سال پیش را به یاد بیاوریم.
آئودی به عنوان زیرمجموعه‌ی فولکس‌واگن نقشی اساسی در نصب نرم‌افزار غیرقانونی بر روی ۱۱ میلیون خودروی دیزلی برای دور زدن آزمون‌های انتشار مواد مضر داشته است. در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۵، آژانس حفاظت محیط‌زیست آمریکا، تخلف آئودی و فولکس‌واگن از قانون هوای پاک را اعلام کرد. این موضوع به «دیزل‌گیت» مشهور شده است. دیزل‌گیت، بزرگ‌ترین رسوایی صنعت خودروسازی در دهه‌های اخیر بوده است. فولکس‌واگن حدود ۳۰ میلیارد دلار برای فرونشاندن این رسوایی پرداخت کرده است و احتمالاً باید میلیاردها دلار دیگر نیز بپردازد.
در گردهمایی اخیر فولکس‌واگن، «روپرت استدلر» مدیر اجرایی آئودی حضور نداشت. به نظر می‌رسد وی هفته‌ی آینده از مقام خود برکنار شود. چرا که به زودی به مدت سه ماه به حبس می‌رود و نمی‌تواند شرکت را از آنجا مدیریت کند. بازرسان اعتقاد دارند که او نه تنها اطلاعات غلط به مقامات بالاتر ارائه کرده است، بلکه سعی داشته تا نظرات شاهدان را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
استدلر، ششمین مدیر فولکس‌واگن است که در ارتباط با پرونده‌‌ی دیزل‌گیت به زندان می‌افتد. لیست افراد مظنون از شرکت‌های فولکس‌واگن، آئودی و پورشه تا کنون به ۷۰ نفر رسیده است. در ۱۰ سپتامبر، بازرسان برای جبران افت ارزش ۳۷ درصدی سهام فولکس‌واگن، در ایالت براونشویگ آلمان، ۱۰ میلیارد دلار علیه این کمپانی اقامه‌ی دعوی کرده‌اند. آن‌ها ادعا کرده‌اند که شرکت درباره‌ی تاثیرات مالی این رسوایی، به سهامداران به خوبی اطلاع‌رسانی نکرده است. «فردیناند دودنهوفر» استاد اقتصاد خودرو در دانشگاه دویسبرگ‌ایسن، به خبرنگاران گفته است: «به نظر من دعوی بازرسان موفقیت‌آمیز خواهد بود. با احتساب این مورد و دعوی‌های دیگر، من انتظار دارم فولکس‌واگن مجموعاً مجبور به پرداخت جریمه‌ی ۱۵ میلیارد دلاری شود.»
فولکس‌واگن تنها شرکتی نیست که با این شرایط روبه‌رو است. دایملر نیز با مشکلات مرتبط با گازوئیل روبه‌رو است. این شرکت مجبور شده است برای ۷۰۰،۰۰۰ مرسدس‌بنز دیزلی در اروپا فراخوان بدهد. دولت آلمان آن‌ها را با جریمه‌ای ۴ میلیارد دلاری تهدید کرده است، ولی هنوز مشخص نیست که مجبور به پرداخت این رقم شوند.
بی‌ام‌دبلیو نگرانی کمتری در این باره دارد. اگرچه بازرسان، بهار گذشته به دفتر مرکزی این شرکت در مونیخ یورش بردند، ولی هیچگونه شواهدی مبنی بر وقوع جرم نیافتند. گزارشاتی وجود دارد مبنی بر اینکه سیستم کنترل انتشار مواد مضر ۸۰۰۰ خودروی این شرکت به تجهیزات غیرمجاز مجهز شده‌اند؛ ولی شرکت آن‌ها را ناشی از خطای انسانی دانسته است و ممکن است در نهایت مجبور به پرداخت جریمه‌ی ۱۲ میلیون دلاری شود.
علاوه بر مسائل گفته شده، موارد دیگری نیز وجود دارد که صنعت خودروسازی آلمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. کمیسیون اروپا اعلام کرده که بازرسی‌های شدیدی از خودروهای دیزلی شرکت‌های خودروساز آلمانی از دهه‌ی ۱۹۹۰ را آغاز کرده است. این شرکت‌ها متهم هستند که با هم‌دستی یکدیگر، باعث بروز دیزل‌گیت شده‌اند. کمیسیون بازرسی‌های خود را از اکتبر ۲۰۱۷ شروع کرده است.
دیزل‌گیت، باعث تغییر در سیاست آلمان نیز شده است. طی دهه‌ها، مدیران شرکت‌های خودروسازی، در ارتباط نزدیک با قانون‌گزاران بودند که اکنون این ارتباط به هم خورده است. اگر اعضای اتحادیه‌ی اروپا، کمیسیون اروپا و یا پارلمان اروپا درخواست وضع قوانین سخت‌گیرانه‌تری ارائه دهند، خودروسازان هنوز می‌توانند به مقامات بلندپایه‌ی آلمانی تکیه کنند. متخصصین می‌گویند که در موضوع دیزل‌گیت، سیاستمداران نیز مقصر هستند. دودنهوفر گفت: «سیاستمداران آلمانی همیشه فکر می‌کند با وضع قوانین سهل و بستن چشمان خود، به صنعت خودروسازی کمک می‌کنند.»
اکنون سیاستمداران و شرکت‌ها تاوان روابط نزدیک خود را پس می‌دهند. بسیاری از رای‌دهندگان آلمانی فکر می‌کنند که دولت به شرکت‌های خودروساز بیش از حد آسان می‌گیرد. به خاطر وجود لابی خودروسازها و همچنین مداخلات مقامات آلمانی، قوانین اروپا در زمینه‌ی نشر اکسیدهای نیتروژن ایرادات بسیاری دارد و خودروهای دیزلی مواد مضر بیشتری از زمان آزمایش‌ها را در خیابان‌ها منتشر می‌کنند. این خودروها باعث شده است هوای بسیاری از شهرهای آلمان نسبت به استانداردهای اروپایی آلوده‌تر باشد. به گفته‌ی کارشناسان، شاید لازم باشد جلوی حرکت خودروهای دیزلی قدیمی در خیابان‌ها گرفته شود.
نیاز به گفتن نیست که این مسائل برای بسیاری از آلمانی‌ها که دارنده‌ی خودروی دیزلی هستند، خوشایند نیست. برای جلوگیری از ممنوع شدن عبور و مرور خودروهای دیزلی قدیمی‌تر، دولت در حال بررسی این موضوع است که بر روی ماشین‌ها قطعات سخت‌افزاری جدیدی نصب شود تا انتشار مواد مضر آن‌ها کاهش یابد. ماه‌ها پیش از این، متخصصین محیط‌زیست خواسته شده که در این زمینه فکری کنند؛ ولی دولت نمی‌خواهد این زحمت را به دوش خودروسازان بیندازد. فقط از آن‌ها می‌خواهد که نرم‌افزارهای خود را کاراتر کنند که این کار خرج کمی دارد و البته عملکرد پایینی نیز خواهد داشت.
موارد گفته شده، باعث شده است که سهم بازار خودروهای دیزلی اُفت شدیدی را تجربه کند. در نیمه‌ی اول سال ۲۰۱۷ حدود ۴۱ درصد از خودروهای نو، دیزلی بوده‌اند در صورتی که در سال ۲۰۱۸ این مقدار به ۳۲ درصد رسیده است. عصر خودروهای دیزلی که بسیار برای خودروسازان آلمانی مهم تلقی می‌شود، خیلی سریع‌تر از چیزی که خود آن‌ها فکر می‌کردند رو به پایان است. در حالی که مشتریان چینی و آمریکایی موضوع دیزل‌گیت را به فراموشی سپرده‌اند، شرکت‌های خودروساز آلمانی در حال کسب درآمد خود از این بازارها هستند. حرکت به سمت خودروهای برقی به دلیل مسائل مالی و همچنین به خاطر مساله‌ی دیزل‌گیت اجتناب‌ناپذیر است.
نوشته: ولفگانگ کرلر
ترجمه: امید محمدی – مجله علمی ایلیاد